Cây xích đồng nam là một loại cây quen thuộc được đông y sử dụng giúp thanh lọc cơ thể, tiêu viêm, tiêu thũng, trừ thấp…Vậy cây xích đồng nam có tác dụng gì? Hình ảnh cây xích đồng nam. Rễ cây xích đồng nam chữa bệnh gì? Cùng tìm hiểu qua bài viết sau nhé!
Cây xích đồng nam là cây gì?
Cây xích đồng nam Clerodendrum paniculatum L là một loại cây thân thảo thuộc họ Cỏ roi ngựa Verbenaceae. Ngoài cái tên xích đồng nam, dược liệu còn được biết đến với tên gọi mò đỏ, vây đỏ, ngọc nữ đỏ, cây co púng pính…
Hình ảnh cây xích đồng nam

Thân cây xích đồng nam khi còn non sẽ có hình vuông, về già tiêu biến thành hình tròn màu bạc hoặc nâu xám với đường kính khoảng 0,3 đến 0,8 cm và cao 1,5 đến 2 mét.
Lá cây mò đỏ chia thành 5 thùy không đều nhau với cuống phân rãnh, gốc hình tim, mép răng cưa và mặt trên của lá sẽ màu sẫm hơn so với mặt dưới.
Hoa của cây xích đồng nam mọc theo cụm hình xim với nhụy và nhị mọc buông ra ngoài, chia thành 2 ngả ở đầu ngọn, mỗi chùm dài khoảng 15 đến 20 cm. Cây xích đồng nam có quả hạch màu đen được bao bọc trong những cánh hoa màu đỏ, mùa hoa mùa quả thường vào tháng 5-11 hằng năm.
Khu vực phân bố
Trên thế giới, cây xích đồng nam được tìm thấy ở nhiều nơi trên thế giới, tập trung nhiều ở các nước thuộc khu vực Châu Á như Ấn Độ, Thái Lan, Lào, Indonesia, Cambodia, Việt Nam, Malaysia…
Tại nước ta, cây xích đồng nam mọc rải rác theo triền núi hay các bờ bụi ở khu vực Quảng Trị, Thừa Thiên – Huế, Quảng Nam, Đà Nẵng, An Giang, Kontum, Đaklak…Ngày nay cây xích đồng nam cũng đã được trồng nhiều bởi nó có nhiều tác dụng hỗ trợ trị bệnh.
Bộ phận dùng, thu hái và chế biến
Gần như toàn bộ cây xích đồng nam đều được sử dụng làm dược liệu chữa bệnh như phần thân, rễ cây xích đồng nam và lá cây bởi có chứa nhiều thành phần hóa học có tác dụng dược lý.
Cây xích đồng nam là một loại cây ưa bóng nên thường được gieo trồng vào mùa Đông Xuân, đến khi thân cây đạt chiều cao khoảng 1,5 đến 2 mét thì có thể tiến hành thu hoạch và thường là trước khi cây ra hoa.
Khi thu hoạch, người dân sử dụng dao chặt ngang thân cây sao cho chiều dài gốc còn lại 5-10 cm để cây có thể tiếp tục sự sống. Sau khi thu hái, cần rửa sạch dược liệu, chặt thành khúc khoảng 1 đến 2 cm và bảo quản ở nơi khô ráo, thoáng mát.
Thành phần hóa học
Theo các chuyên gia về dược liệu, toàn cây xích đồng nam có chứa những thành phần hóa học có tính dược lý như:
- Clerodan
- Flavonoid glycosid
- Furantri terpenoid
- Hispidulin 7-0-glucuronide
- 7-0-glucuronide
- Scutellarein.
Tác dụng của cây xích đồng nam
Theo y học cổ truyền cây xích đồng nam có tác dụng gì?
Trong đông y, công dụng của cây xích đồng nam được chia theo tính vị của từng bộ phận như:
- Rễ cây xích đồng nam: vị nhạt tính bình có tác dụng thanh lọc can phế, tiêu viêm tán ứ, khu phong trừ thấp.
- Cụm hoa: vị ngọt tính ấm giúp bổ huyết và tăng cường lưu thông máu huyết.
- Lá cây xích đồng nam: vị chát giúp thanh nhiệt, tiêu phù thũng.
Theo y học hiện đại cây xích đồng nam có tác dụng gì?
Như đã nói ở trên, toàn cây xích đồng nam có chứa nhiều thành phần hóa học có tác dụng dược lý hỗ trợ điều trị một số bệnh như:
- Viêm gan, xơ gan mức độ nhẹ, vàng da do gan.
- Viêm da, ghẻ lở, chốc đầu, mụn nhọt, mụn viêm.
- Điều hòa kinh nguyệt, khí hư bạch đới, viêm nhiễm phụ khoa.
- Giảm đau nhẹ, hạ huyết áp.
Bài thuốc dân gian từ cây xích đồng nam
Rễ cây xích đồng nam điều kinh nguyệt – Cây xích đồng nam có tác dụng gì?
- Chuẩn bị: rễ cây xích đồng nam, lá huyết dụ, mã đề, mía giò và bầu đất mỗi vị 10g.
- Thực hiện: làm sạch tất cả dược liệu, thái nhỏ rồi mang đi phơi khô sau đó sao lên cho thơm. Tiến hành sắc hỗn hợp dược liệu đã sao thơm với 400 ml nước lọc, sau khoảng 30 phút thì gạn lấy phần nước uống ngay khi còn ấm nóng.
Cây xích đồng nam giúp giảm đau bụng kinh
- Chuẩn bị: lá xích đồng nam, ngải cứu, ích mẫu và hương phụ mỗi vị 6g.
- Thực hiện: cho tất cả dược liệu vào ấm sắc cùng với 300 ml nước lọc cho đến khi còn lại khoảng 100 ml thì chia thành 2 phần bằng nhau, uống sau mỗi bữa ăn, nếu đắng có thể thêm ít đường đỏ. Lưu ý nên uống thuốc trước ngày hành kinh khoảng 5-10 ngày để đạt hiệu quả như mong đợi.
Giảm sưng đau khớp chân tay – Cây xích đồng nam có tác dụng gì?
- Chuẩn bị: xích đồng nam, đơn tướng quân, đơn mặt trời, tầm xuân, dây gấm, đơn răng cưa, cành dâu, cà gai leo mỗi vị 8g.
- Thực hiện: sắc những dược liệu kể trên cùng với 500 ml nước lọc trong 30 phút hoặc đến khi còn lại khoảng 200 ml thì gạn lấy phần nước sắc. Mỗi ngày uống 1 thang, có thể chia ra 2 lần uống hoặc uống hết 1 lần, không dùng nước sắc dược liệu đã để qua đêm.
Giúp giải nhiệt thanh lọc cơ thể – Cây xích đồng nam có tác dụng gì?
- Chuẩn bị: xích đồng nam, bạch đồng nữ mỗi vị 40g, thanh bì, dái nghệ vàng, quả dành dành mỗi vị 20g, cam thảo dây 16g.
- Thực hiện: sao vàng xích đồng nam, bạch đồng nữ và quả dành dành rồi cho vào ấm sắc cùng với những dược liệu khác, thêm 800 ml nước lọc. Sắc hỗn hợp dược liệu với lửa nhỏ đến khi còn lại khoảng 250 ml thì gạn lấy phần nước sắc để uống, mỗi ngày 1 thang trong 3-5 ngày liên tục.
Giúp hạ huyết áp – Cây xích đồng nam có tác dụng gì?
- Chuẩn bị: lá xích đồng nam, cam thảo nam, cúc hoa mỗi vị 12g và hoa hòe 6g (đều dùng ở dạng khô).
- Thực hiện: sắc tất cả dược liệu cùng với 400 ml nước lọc cho đến khi còn lại khoảng 150 ml thì gạn lấy phần nước sắc uống khi còn ấm nóng, mỗi ngày 1 thang.
Những tác dụng từ cây xích đồng nam đã được sử dụng từ lâu, tuy nhiên chỉ dùng ở dạng nước sắc khá bất tiện. Hiện nay, gia công thực phẩm chức năng từ dược liệu cũng như sử dụng dược liệu ở dạng thực phẩm chức năng hỗ trợ trị bệnh đang là một xu hướng bởi vừa hiệu quả vừa tiện lợi.
Life Gift Việt Nam tự hào là nhà máy chuyên gia công thực phẩm chức năng và sản xuất thực phẩm chức năng với dây chuyền sản xuất hiện đại đạt chuẩn FDA, GMP & ISO 22000:2018, hỗ trợ đăng ký hồ sơ công bố thực phẩm chức năng nhanh chóng, thuận tiện.
CÔNG TY TNHH SẢN XUẤT – ĐẦU TƯ LIFE GIFT VIỆT NAM
Văn phòng đại diện: số 68, đường 24B, phường Bình Trị Đông B, quận Bình Tân, TP. Hồ Chí Minh
Nhà máy: Lô A3, Khu công nghiệp Cầu Tràm, xã Long Trạch, huyện Cần Đước, tỉnh Long An
Hotline: 0336 469 088
Email: sales@lifegiftvietnam.net
Website: https://www.giacongthucphamchucnang.vn/
Fanpage: https://www.facebook.com/giacongthucphamchucnanghcm
Bài cùng chuyên mục: