Phòng phong có tác dụng gì?

Cây phòng phong có nguồn gốc từ Trung Quốc, có tác dụng giảm đau, kháng khuẩn, chữa ngoại cảm phong hàn, đau nhức xương khớp, co giật uốn ván,… Vậy cây phòng phong là gì? Cây phòng phong có tác dụng gì? Để hiểu rõ hơn về công dụng của phòng phong, hãy cùng chúng tôi tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé.

Cây phòng phong là cây gì?

Cây phòng phong thuộc họ hoa tán có tên khoa học là Ledebouriella seseloides Wolff. Cây còn được gọi với nhiều tên gọi khác như lan căn, bỉnh phong, bách chi, đồng vân,… Và được phân thành nhiều nhóm khác nhau như xuyên phòng phong, trúc diệp phòng phong, thiên phòng phong.

Xuyên phòng phong là loại cây thân thảo sống lâu năm, có thể cao tới 1m. Khoảng cách từ mặt đất đến lá khoảng 10-15cm, các lá thuộc dạng lá kép hình xẻ lông chim. Hoa xuyên phòng phong mọc thành chùm, màu trắng. Quả kép gồm các phần quả hình trứng dẹt, mặt nhẵn không có lông bao phủ.

Cây thiên phòng phong cũng là loại cây sống lâu năm, cao trung bình khoảng 0,3 – 0,8m. Lá mọc cách, cuống lá dài và phát triển thành bẹ ôm lấy thân. Lá kép 2 – 3 nhánh, hình xẻ lông chim và trông giống như lá cây ngải cứu.

Hoa phòng phong có hình tán kép, mỗi tán kép có 5-7 tán nhỏ, các cuống của tán không đều nhau. Mỗi tán nhỏ mang 4-9 hoa nhỏ, màu trắng. Quả thường là quả kép, hai quả dính vào nhau như hình cái chuông, trên lưng quả có sống dọc và một ống tinh dầu ở giữa các đốt sống.

Trúc diệp phòng phong còn gọi là vân phòng phong, cũng là loại cây sống lâu năm. Tuy nhiên, chiều cao trung bình chỉ cao khoảng 0,3 – 0,5m và thường thấp hơn thiên phòng phong. Lá kép mọc đối 2-3 lần hình xẻ lông chim, lá chét như lá tre, mép lá nguyên không có răng cưa, rộng khoảng 2-4cm, dài khoảng 7-10cm. Hoa hình tán kép, màu trắng, gồm có 5-8 tán nhỏ, mỗi tán gồm 10-20 hoa nhỏ và các cuống không đều nhau. Quả có màu nâu tái có hình trứng, sống chạy dọc lưng và ở giữa sống có 3 ống tinh dầu.

Khu vực phân bố

Cây phòng phong là một loại cây mọc tự nhiên, có nguồn gốc từ Trung Quốc được trồng nhiều ở Tứ Xuyên, Quý Châu và Vân Nam. Ở nước ta, cây chưa trồng nên chủ yếu phải nhập từ Trung Quốc.

Cây phòng phong là một loại cây cỏ ưa ẩm ướt, ưa sáng và người ta cho rằng cây phòng phong thích nghi với điều kiện khí hậu của vùng cận nhiệt đới hoặc ôn đới ẩm, tùy thuộc vào nguồn gốc và vùng trồng. Vào mùa đông lạnh giá, các bộ phận trên không của cây sẽ lụi tàn hàng năm, cây này ra hoa quả nhiều và được trồng bằng hạt.

Thu hái, chế biến

Người ta thường dùng rễ cây phòng phong dùng làm thuốc chữa bệnh.

Thông thường, rễ cây phòng phong sẽ được thu hoạch vào mùa thu và mùa xuân hàng năm. Người ta đào củ, cắt bỏ phần trên và dưới rồi cắt thành sợi nhỏ. Tiếp theo, rửa sạch rồi đem phơi nắng hoặc sấy khô. Hoặc đem dược liệu rửa sạch, cắt mỏng, đem phơi khô, sau đó đem cắt bỏ lông bờm ở phần đầu cuống rồi phun nước cho mềm. Tiếp đó đem dược liệu cắt phiến, rồi phơi khô là dùng được , khi dùng có thể dùng sống hoặc đem sao lên rồi dùng, cắt bỏ phần đuôi, cắt nhỏ và đem bảo quản. Sau khi sơ chế xong đem dược liệu bảo quản ở nơi khô ráo, tránh nơi ẩm ướt, mối mọt, sâu bọ,…

Dược liệu rễ to, vỏ mỏng, mịn, chắc, đầu rễ không có lông, mặt cắt có vòng màu nâu sẫm, ở giữa tâm có màu vàng cánh gián là loại tốt, còn loại có vỏ ngoài sần sùi, đầu rễ có lông là loại kém.

Thành phần hóa học

Các thành phần hóa học có trong cây phòng phong gồm tinh dầu, axid hữu cơ, phenola glucosid, manit, phenol, scopolatin, xanthotoxin, falcarindiol,…

Tác dụng dược lý – Phòng phong có tác dụng gì?

Trong đông y cây phòng phong có tác dụng gì?

Theo đông y, vị thuốc phòng phong có vị cay, ngọt, không độc, tính ấm nên được quy vào các kinh can, phế, đại trường, dương minh vị, thái âm tỳ. Vị thuốc phòng phong có tác dụng chữa đau đầu, chóng mặt, cảm, đau nhức xương khớp, suy nhược cơ thể, ra nhiều mồ hôi, đổ mồ hôi trộm, đau mắt đỏ, thanh lọc, giải nhiệt, đau đại tràng, phong thấp, hỗ trợ hệ tiêu hóa,…

Trong y học hiện đại cây phòng phong có tác dụng gì?

Tác dụng hạ sốt: Từ các thí nghiệm trên thỏ cho thấy, nước sắc phòng phong có tác dụng hạ nhiệt trên thỏ bị sốt.

Kháng khuẩn, chống viêm: Dược liệu phòng phong giúp tiêu viêm và ức chế sự lây lan và phát triển của vi khuẩn, virus và điều này đã được minh chứng trên nhiều đối tượng với kết quả cao.

Đối kháng với histamine và acetylcholine: Cơ chế này thể hiện qua sự ức chế co thắt do histamine và acetylcholine ở cơ trơn ruột chuột lang cô lập.

Tác dụng chống vi rút herpes: Trong một thử nghiệm lâm sàng trên 46 người bị bệnh herpes mãn tính và rối loạn chức năng hệ miễn dịch, họ được điều trị 10 ngày bao gồm phòng vị thuốc phòng phong và 7 loại thảo dược. Kết quả là khỏi trong giai đoạn cấp tính, thời gian điều trị ngắn hơn và ít tái phát hơn so với nhóm đối chứng.

Tác dụng tăng cường miễn dịch: Dựa vào thí nghiệm kháng virus herpes, vị thuốc phòng phong giúp bệnh nhân khỏi bệnh suy giảm miễn dịch, đặc biệt là cải thiện các chỉ số miễn dịch dịch thể và tế bào.

Tác dụng giảm đau: Vị thuốc phong phong kết hợp với xuyên khung, bạch chỉ và một số vị thuốc khác có tác dụng giảm đau rất tốt.

Những bài thuốc chữa bệnh từ dược liệu phòng phong

Chữa cảm – Phòng phong có tác dụng gì?

Đối với chứng cảm hàn, ho rát cổ, đau đầu thì lấy 10g phòng phong, 10g hạnh nhân, 8g kinh giới, 8g xuyên khung, 12g bạch chỉ và 2 – 3 lát gừng, đem các dược liệu sắc uống trong ngày.

Đối với chứng cảm phong thấp, đau nhức cơ thể, xương khớp thì lấy 12g phòng phong, 12g hà thủ ô, 12g tần giao, 12g tang ký sinh, 10g độc hoạt, 8g chế hương phụ, 8g quế chi và 8g xuyên khung, sắc uống trong ngày.

Đối với chứng cảm phong nhiệt, ho, sốt, đau đầu thì lấy 10g phòng phong, 10gcắt căn, 10g sài hồ, 12g hoàng cầm, 12g kim ngân hoa, 8g kinh giới, 8g liên kiều và 4g cam thảo, sắc uống trong ngày.

Chữa đau bụng, tiêu chảy

Lấy 8g phòng phong, 6g trần bì, 12g bạch thược và 12g bạch truật, đem sắc uống thay nước lọc mỗi ngày.

Chữa ra nhiều mồ hôi

Lấy phòng phong, xuyên khung và đẳng sâm với liều lượng bằng nhau. Đem sắc 700ml nước uống trong ngày, ngày uống 1 lần và dùng liên tục 3 – 5 ngày.

Chữa khí hư ra màu xanh

Lấy 10g phòng phong, 10g chi tử, 5g sài hồ, 20g cam thảo và 20g phục linh. Đem sắc với 700ml nước, đun sôi khoảng 7 – 10 phút thì dùng uống trong ngày, uống liên tục 2 – 4 ngày sẽ thấy hiệu quả.

Chữa viêm đa khớp dạng thấp

Lấy 12g phòng phong, 12g quế chi, 12g gừng tươi, 30g ý dĩ nhân và 80g gạo tẻ. Đem gạo tẻ và ý dĩ nấu thành cháo, còn phòng phong, quế chi và gừng đem sắc lấy nước. Khi cháo chín thì cho nước sắc vào cháo, trộn đều và đun sôi, ngày ăn 2 lần sáng và tối.

Chữa suy nhược cơ thể, đau đầu

Lấy phòng phong và bạch chỉ mỗi loại 20g đem tán thành bột mịn, rồi cho mật ong và nước vào khấy đều tay. Sau đó vo thành viên hoàn nhỏ, ngày uống 10g và chia đều trong các bữa ăn.

Chữa đại tràng ở người cao tuổi

Lấy 15g phòng phong, 8g chỉ thực và 8g cam thảo, đem sắc sôi khoảng 15 phút. Dùng đều đặn trong ngày và nên dùng vào 2 buổi sáng và tối để đạt hiệu quả tốt nhất.

Chữa xuất huyết tử cung

Lấy vị thuốc phòng phong đem sao rồi tán mịn, mỗi lần uống 6g bột thuốc và dùng với nước hồ hòa thêm rượu.

Chữa đau nhức một bên đầu

Lấy phòng phong và bạch chỉ với liều lượng bằng nhau, sau đó đem tán thành bột mịn, thêm mật vo thành viên hoàn to cỡ quả táo, mỗi lần dùng thì ngậm 1 viên và dùng kèm với nước chè xanh.

Chữa đau vai gáy – Phòng phong có tác dụng gì?

Lấy 8g phòng phong, 8g bạch chỉ, 8g quế chi, 8g ma hoàng, 12g đại táo và 4g cam thảo, ngày sắc uống 1 thang.