Gai bồ kết hay tạo giác thích là vị thuốc đông y thường được dùng chữa các bệnh như đau nhức xương khớp, mụn nhọt, viêm mũi…Vậy gai bồ kết có tác dụng gì? Vị thuốc tạo giác thích. Những bài thuốc dân gian từ gai bồ kết. Cùng tìm hiểu qua bài viết sau đây nhé!
Gai bồ kết là gì?
Gai bồ kết hay tạo giác thích, tạo thích (Spina Gleditsciae) là một bộ phận mọc từ thân của cây bồ kết, mỗi cây phân thành nhiều nhánh gồm gai chính và nhiều gai phụ, đôi khi 2 đến 7 gai xếp lại với nhau thành từng cụm xoắn ốc.
Mỗi gai bồ kết chính thường dài 3-15 cm với đường kính từ 0,3-1cm, còn những nhánh phụ dài 1-6cm. Gai bồ kết có màu nâu hoặc tím, chất nhẹ, cứng, khó bẻ gãy, phần gỗ bên trong màu trắng ngà, nếm thấy vị nhạt và không có mùi.
Cây bồ kết là một loại thân gỗ có cao 5 đến 10 mét, lá cây mọc so le, đầu tròn, gốc lệch, mép có răng cưa. Hoa bồ kết mọc theo cụm từ nách lá hoặc ngọn, quả cứng màu đen, bên trong chứa 10-12 hạt màu nâu.
Khu vực phân bố
Cây bồ kết là loại thực vật phân bố tập trung ở khu vực các nước có khí hậu ôn đới, nhiệt đới, nhiệt đới gió mùa như Trung Quốc (Hoa Đông, Tứ Xuyên, Trung Nam, Quí Châu), Thái Lan, Việt Nam, Indonexia, Lào…
Tại nước ta, cây bồ kết thường mọc hoang hoặc được trồng nhiều ở các tỉnh miền Bắc đặc biệt là khu vực Cát Bà – Hải Phòng, bình quân mỗi năm sản lượng bồ kết lên đến 40 tấn.
Thu hái và chế biến gai bồ kết
Theo kinh nghiệm dân gian, có thể thu hái gai bồ kết vào bất cứ thời điểm nào trong năm. Khi thu hoạch cần chọn những gai còn tươi, dùng dao chặt từng chùm ở cành hoặc thân cây.
Sau khi thu hái, người dân sẽ tiến hành sơ chế qua dược liệu, cắt từng khúc nhỏ, phơi khô rồi cho vào túi kín bảo quản dùng dần. Cần để dược liệu ở những nơi thoáng mát, tránh ẩm mốc, tránh tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời.
Thành phần hóa học
Theo các nguyên cứu khoa học, gai bồ kết có chứa những thành phần hóa học mang tính dược lý như:
- Saponins
- Sitosterol
- Nonacosane
- Glenidin
- Amino acids
- Flavonoids
- Phenols
- Gledigenin
Gai bồ kết có tác dụng gì?
Theo y học cổ truyền gai bồ kết có tác dụng gì?
Vị thuốc tạo giác thích có vị cay tính ôn quy vào kinh can và vị với những công dụng như trừ đàm, tiêu thũng, thác độc, hoạt huyết, thông sữa, bài nùng…chủ trị một số bệnh:
- Đau nhức xương khớp
- Sang độc sơ khởi
- Vỡ mủ nhiệt độc
- Ung thũng
- Mụn trứng cá
Theo y học hiện đại gai bồ kết có tác dụng gì?
Năm 2016, tác dụng kháng viêm, kháng khuẩn, kháng nấm của gai bồ kết đã được nhóm nhà khoa học Li và các cộng sự nghiên cứu như sau:
Chiết xuất dạng nước từ dược liệu tạo giác thích cho tác dụng ức chế đáng kể sự phù trên chân chuột đã được tiêm thuốc gây phù. Theo đó người ta tiến hành tiêm 100mg/kg lên chân chuột rồi quan sát và thu được kết quả như trên.
Bên cạnh đó, nghiên cứu này còn cho thấy, tạo giác thích làm giảm sự biểu hiện của cyclooxygenase (COX-2), giúp giảm đau kháng viêm hiệu quả trong chứng đau nhức xương khớp.
Đồng thời, dịch chiết từ gai bồ kết còn giúp giảm đáng kể PGE2, yếu tố gây hoại tử khối u và các yếu tố chống lại sự đại thực bào của cơ thể. Hơn thế nữa, tác dụng chống oxy hóa cũng được ghi nhận ở nghiên cứu này.
Những bài thuốc dân gian từ gai bồ kết
Chữa mụn nhọt có mủ – Gai bồ kết có tác dụng gì?
- Chuẩn bị: gai bồ kết, liên kiều, hoàng cầm mỗi vị 12g, sài đất, bồ công anh mỗi vị 16g, kim ngân hoa 20g.
- Thực hiện: rửa sạch tất cả dược liệu, thêm lượng nước vừa đủ (khoảng 400 ml) và sắc với lửa nhỏ trong 15-20 phút thì tắt bếp. Mỗi ngày thực hiện 1 thang, kiên trì thực hiện 4-5 ngày sẽ lành mụn.
Chữa mụn trứng cá – Gai bồ kết có tác dụng gì?
- Chuẩn bị: tạo giác thích, hoạt thạch, bạch thược, bạch cập, địa cốt bì, nhũ hương mỗi vị 4g, hoàng kỳ 6g.
- Thực hiện: sơ chế dược liệu rồi cho vào ngâm với cồn 70 độ. Sau 3 ngày, lọc lấy phần nước dược liệu, thêm 10 ml glycerin, hỗn hợp sẽ đặc lại, bảo quản trong lọ thủy tinh. Mỗi ngày sau khi làm sạch da vào buổi tối thì thoa một lớp mỏng lên vùng da mụn.
Gai bồ kết chữa viêm mũi – Gai bồ kết có tác dụng gì?
- Chuẩn bị: gai bồ kết, thạch xương bồ mỗi vị 10g, rễ kinh giới 5g.
- Thực hiện: phơi khô dược liệu, tán thành bột mịn rồi gói một lượng vừa đủ vào miếng vải mỏng và nhét vào lỗ mũi, thực hiện ngày 1-2 lần.
Trị đau nhức răng, sưng nướu răng – Gai bồ kết có tác dụng gì?
- Chuẩn bị: gai bồ kết, liên kiều, kim ngân hoa mỗi vị 20g, ngưu bàng, hạ khô thảo mỗi vị 12g, xích thược 8g, xuyên sơn giáp 6g và bạc hà 4g.
- Thực hiện: sau khi làm sạch thì cho tất cả dược liệu vào ấm sắc cùng với 500 ml nước lọc đến khi còn lại khoảng 200 ml thì gạn lấy phần nước uống khi còn ấm nóng.
Gai bồ kết chữa kiết lị – Gai bồ kết có tác dụng gì?
- Chuẩn bị: gai bồ kết, hoa đào, chỉ thực đồng lượng.
- Thực hiện: sao vàng tất cả dược liệu rồi đem tán thành bột mịn, thêm mật ong vo thành viên bằng hạt ngô. Mỗi lần uống 20 viên cùng với nước cơm, mỗi ngày dùng 3 lần.
Gai bồ kết có tác dụng gì và những bài thuốc dân gian từ gai bồ kết đã được giới thiệu qua bài viết trên. Nếu bạn đang có nhu cầu gia công thực phẩm chức năng từ những thành phần trong gai bồ kết thì hãy liên hệ ngay với chúng tôi:
CÔNG TY TNHH SẢN XUẤT – ĐẦU TƯ LIFE GIFT VIỆT NAM
Văn phòng đại diện: số 68, đường 24B, phường Bình Trị Đông B, quận Bình Tân, TP. Hồ Chí Minh
Nhà máy: Lô A3, Khu công nghiệp Cầu Tràm, xã Long Trạch, huyện Cần Đước, tỉnh Long An
Hotline: 0336 469 088
Email: sales@lifegiftvietnam.net
Website: https://www.giacongthucphamchucnang.vn/
Fanpage: https://www.facebook.com/giacongthucphamchucnanghcm
Bài cùng chuyên mục: