Hải tảo có tác dụng gì?

Hải tảo hay thường được gọi là tảo biển hoặc rong biển, là thực phẩm chứa hàm lượng dinh dưỡng cao. Bên cạnh đó, vị thuốc hải tảo còn được đông y sử dụng như một vị thuốc được áp dụng nhiều trong các món ăn hoặc các bài thuốc chữa phì đại tuyến tiền liệt, viêm khớp, viêm họng, viêm khí phế quản, bướu cổ, các chứng u bướu, lao hạch, phù thũng,… Vậy hải tảo là gì? Hải tảo có tác dụng gì? Hải tảo có tác dụng gì? Để hiểu chi tiết hơn về công dụng của hải tảo, hãy cùng chúng tôi tìm hiểu qua bài viết dưới đây.

Hải tảo là gì?

Hải tảo thuộc họ rong mơ Sargassaceae có tên khoa học là Sargassum pallidum. Ngoài ra, hải tảo còn được gọi với nhiều tên gọi quen thuộc như rong biển, tảo biển, rong mơ, rau ngoai, rau mã vỉ,…

Hình ảnh hải tảo

Hải tảo là một loại rong mọc thành bụi lớn sống ở các vùng nước mặn hoặc nước lợ, cây thường cao 40-60 cm hoặc cao hơn, có màu nâu vàng hoặc nâu ô liu. Hải tảo được cấu tạo từ các tế bào đơn giản với màu sắc đa dạng nhưng vẫn có chất diệp lục để quang hợp.

Thân chính dạng trục tròn, có chiều dài 0,7 – 1,2m, có nhiều mấu lỗi nhỏ. Cành chính trụ dẹp, các nhánh phụ hình trụ tròn, dài 5-6cm, mọc theo kiểu lông chim nhưng không theo quy luật của 2 nhánh chính, trên đó mọc nhiều chùm cành phụ nhỏ và ngắn.

Lá có dạng kim lớn hoặc hình bầu dục, với số lượng nhiều, đặc biệt là ở gốc. Cây thường phân nhánh, dài 3,5-6,5cm, rộng 3-8mm; mép có răng cưa hoặc nhẵn, thậm chí đôi khi có răng cưa kép, có ổ lông và có gân giữa.

Túi khí có hình bầu dục tròn hoặc hình cầu, đường kính 2-3mm, cuống hình trục dài 3-8mm. Thỏi sinh sản hình trục tròn ngắn, có phân nhánh hoặc không, mọc xen kẽ với các que sinh sản dọc trục, thỏi đực nhỏ hơn và dài hơn thỏi sinh sản.

Ngoài ra, hải tảo có nhiều dạng như tảo phân nhánh, hình sợi, hình ống, dạng miếng,… Tảo mọc tập trung thành từng đám dài, thường bám vào các mô đá lớn hoặc các bụi san hô.

Khu vực phân bố và chế biến   

Ở châu Á, hải tảo là một loại thực vật biển quen thuộc và phổ biến, trong đó có Việt Nam. Chúng được tìm thấy ở hầu hết ở các vùng biển trên thế giới, nhưng tập trung nhiều nhất ở Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc. Hiện nay, do nhu cầu sử dụng ngày càng tăng cao, vì vậy hải tảo đã được nuôi trồng nhân tạo để đáp ứng nhu cầu sử dụng.

Nguồn hải tảo ở Việt Nam khá phong phú với gần 30 loài phân bố rải rác ở các vùng biển, đảo thuộc các tỉnh Khánh Hòa, Phú Yên , Hà Tĩnh, Thái Bình, Quảng Ninh, Thanh Hóa, Nghệ An,…

Hải tảo mọc hoang ở các bờ biển, thường bám vào những dãy đá ngầm ven biển. Hải tảo sẽ được thu hái vào mùa hè, sau đó đem loại bỏ tạp chất, rửa sạch cắt nhỏ rồi đem phơi khô dùng làm thực phẩm hoặc làm thuốc chữa bệnh.

Thành phần hóa học

Hải tảo là một trong những thực phẩm chứa hàm lượng dinh dưỡng cao gồm chất xơ, đạm, bột đường, vitamin B2, vitamin A, iod, chất béo, sắt, muối vô cơ, muối alginat, kali, amino acid, lipid, protid, gelatin,…

Tác dụng dược lý – Hải tảo có tác dụng gì?

Trong đông y hải tảo có tác dụng gì?

Theo đông y, vị thuốc hải tảo có vị mặn, có tính hàn, không độc nên được quy vào 3 kinh can, thận và tỳ. Dược liệu hải tảo có tác dụng chữa bướu cổ, lao hạch, tràng nhạc, viêm sưng hạch, viêm tràn dịch màu tinh hoàn, bệnh tuyến giáp, tiểu khó, phù thũng, giảm viêm, giảm sưng, lở ngứa da, sạn đường mật,…

Trong y học hiện đại hải tảo có tác dụng gì?

Cung cấp vitamin và kháng chất

Hải tảo có chứa nhiều thành phần dinh dưỡng như natri, kali, sắt, iod, vitamin A, vitamin E, vitamin C, omega 3, omega 6,… Bên cạnh đó, mỗi loại tảo còn chứa chất chống oxy hóa đặc trưng, đem lại nhiều lợi ích cho sức khỏe.

Do đó, các chuyên gia dinh dưỡng chỉ khuyến khích người lớn và trẻ em nên bổ sung 1 – 2 lần ăn để cung cấp đầy đủ các dưỡng chất cần thiết. Loại thực phẩm này cũng được khuyến khích dùng cho những người bị suy nhược, người đang bị ốm hoặc phụ nữ đang mang thai và đang cho con bú.

Phòng ngừa bệnh bướu cổ và các bệnh tuyến giáp

Trong hải tảo có chứa nhiều thành phần tyrosine và iod – Đây là nguyên tố vi lượng cần thiết cho hoạt động của tuyến giáp. Việc bổ sung iod giúp ngăn ngừa bệnh bướu cổ và những bệnh liên quan đến tuyến giáp như cường giáp, suy giáp, phì đại tuyến giáp,…

Bên cạnh đó, iod còn tham gia vào nhiều hoạt động chuyển hóa và trao đổi chất. Cụ thể, khoáng chất này đóng vai trò chuyển beta-carotene trong thức ăn thành vitamin A, tổng hợp protein và tăng khả năng hấp thu ở ruột non.

Cải thiện sức khỏe tim mạch

Chất xơ trong hải tảo có tác dụng hỗ trợ điều hòa huyết áp, làm sạch mạch máu và phòng ngừa các bệnh về tim mạch. Ngoài ra, hải tảo còn cung cấp một lương omega 3 dồi dào có khả năng phòng ngừa xơ vữa động mạch, giảm nồng độ cholesterol trong máu và duy trì sức khỏe tim mạch.

Bên cạnh đó, omega 3 trong hải tảo còn đem lại nhiều công dụng khác như cải thiện chất lượng giấc ngủ, cải thiện các rối loạn thần kinh, ngăn ngừa hình thành cục máu đông và làm đẹp da.

Tốt cho hệ tiêu hóa

Hải tảo cung cấp một lượng lớn chất xơ khoảng 25 – 75% tùy vào từng loại tảo. Đối với hệ tiêu hóa chất xơ đóng vai trò vô cùng quan trọng, bên cạnh đó việc bổ sung hải tảo có thể giúp ngăn ngừa táo bón, cải thiện hệ vi sinh trong ruột và hỗ trợ điều điều hòa nhu động ruột.

Đặc biệt, hải tảo còn chứa một loại đường có tên là polysaccharide sulfate. Loại đường này có khả năng tăng sản xuất axit béo chuỗi ngắn, cải thiện vi sinh trong đường ruột và tạo ra dưỡng chất nuôi dưỡng các tế bào đường ruột. Số lượng lợi khuẩn tăng lên giúp hạn chế sự phát triển quá mức của hại khuẩn và duy trì hệ tiêu hóa ổn định, khỏe mạnh.

Phòng bệnh ung thư

Hải tảo là một trong những thực phẩm có đặc tính chống ung thư và tác dụng này cũng đã được chứng minh qua nhiều thực nghiệm lâm sàng. Cụ thể, các nhà khoa học đã chứng minh bằng cách dùng hải tảo cho chuột bị ung thư sử dụng thường xuyên. Từ đó nhận thấy được rằng, hải tảo có khả năng ngăn chặn sự phát triển và lây lan các tế bào ác tính. Đồng thời, loại thực phẩm này có có tác dụng đối với nhiều loại ung thư như ung thư ruột kế, ung thư vú, ung thư thận,…

Ngoài ra, các nhà khoa học đã phát hiện hải tảo, mà đặc biệt là tảo nâu có chứa làm lượng lớn Fucoidan. Hợp chất này có tác dụng hỗ trợ đốt cháy năng lượng, giảm rõ rệt kích thước khối u và tăng trao đổi chất. Đặc biệt, Fucoidan gây ức chế các mao mạch nuôi tế bào ung thư khiến tế bào ác tính bị khống chế và không còn cơ hội phát triển.

Tăng cường hệ miễn dịch

Các thành phần trong tảo biển rất giàu vitamin C, beta-carotene và polyphenol. Vitamin và khoáng chất trong hải tảo giúp tăng cường hệ miễn dịch, cải thiện sức khỏe và hỗ trợ tiêu trừ các gốc tự do. Không những vậy, hải tảo còn chứa nhiều chất chống oxy hoá giúp kháng viêm và bảo vệ cơ thể khỏi các bệnh mãn tính.

Giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường

Với hàm lượng chất xơ dồi dào trong hải tảo giúp làm chậm khả năng hấp thu đường, giúp ổn định đường huyết và giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường.

Bên cạnh đó, hợp chất fuxoxanthin và alginate còn có khả năng kiểm soát lượng đường trong máu rất tốt. Đồng thời, thực phẩm này còn chứa nhiều vitamin, khoáng chất và axit amin đóng vai trò quan trọng trong quá trình chuyển hóa và trao đổi chất. Đảm bảo quá trình trao đổi chất giúp giảm thiểu rối loạn chuyển hóa, đây là nguyên nhân gián tiếp gây ra bệnh tiểu đường và hàng loạt các bệnh mãn tính khác

Một số tác dụng khác

Ngoài những tác dụng trên, hải tảo còn có một số tác dụng khác như:

• Hàm lượng canxi và alginic acid có tác dụng cầm máu.
• Các chất chống oxy hóa giúp trẻ hóa cơ thể, phòng ngừa nhiều bệnh và làm chậm quá trình lão hóa.
• Giúp nuôi dưỡng làn da mịn màng, khỏe mạnh, hạn chế nguy cơ rụng tóc nhờ vào hàm lượng vitamin, khoáng chất và chất oxy hóa dồi dào trong hải tảo.
• Với hoạt chất PSS có tác dụng cải thiện tuần hoàn ngoại vi, hạ lipid máu, giảm độ dính của máu và chống đông máu. Nhờ đó, hải tảo được cho là có khả năng phòng ngừa tai biến mạch máu não, nhồi máu cơ tim và các vấn đề liên quan đến sức khỏe tim mạch.

Những bài thuốc chữa bệnh từ hải tảo

Chữa sạn đường mật

Lấy 8g hải tảo, 8g nghệ vàng, 6g mề gà, 12g củ gấu, 12g xuyên sơn giáp, 12g hoạt thạch, 20g đồng tiên lông, 20g cỏ xước và 20g rau má tươi. Đem các dược liệu nấu cùng với 500ml nước, đun đến khi nước cạn còn 200ml thì ngưng, nên uống lúc bụng đói.

Hỗ trị điều trị cao huyết áp, u bướu và đau tức vùng ngực

Lấy 30g hải tảo, 30g ý dĩ và 3 quả trứng gà, đem hải tảo và ý dĩ rửa sạch rồi nấu thành canh. Đến khi chín thì đập trứng vào khuấy đều, nêm thêm gia vị, ăn canh thường xuyên có thể kiểm soát và cải thiện tình trạng bệnh.

Chữa viêm họng, viêm phế quản

Lấy 300g rong biển, 250g củ cải trắng và 50g quả trám. Đem rong biển cắt khúc, củ cải trắng đem rửa sạch, gọt bỏ vỏ, cắt thành từng miếng vừa ăn, sau đó cho tất cả nguyên liệu vào nồi hầm nhừ và ăn 1 lần trong ngày. Áp dụng ăn liên tục 7 – 10 ngày sẽ thấy các triệu chứng bệnh thuyên giảm rõ hệt.

Chữa sưng hạch ở cổ

Lấy 12g hải tảo, 12g phục linh, 12g côn bố, 6g toàn yết, 6g xuyên sơn giáp, 8g long đởm thảo, 8g đương quy và 8g đào nhân. Đem các dược liệu tán thành bột mịn rồi vo thành viên, mỗi lần dùng 6g, ngày uống 2 lần.

Chữa bệnh bướu cổ ở giai đoạn đầu

Lấy 1kg hải tảo đem ngâm rửa cho bớt mặn và 2 thăng rượu. Cho hải tảo vào túi lụa ngâm với rượu, ngâm đến mùa xuân hoặc mùa hạ thì lấy ra uống, mỗi lần uống 2 ngụm, ngày uống 3 lần. Khi dùng hết rượu thì lấy phần thuốc đem phơi khô và tán thành bột, ngày uống 3 lần, lặp lại bài thuốc này 3 lần sẽ thấy nang hạch ở cổ mất hẳn.

Chữa lở ngứa ngoài da

Lấy 16g tảo biển, 8g hạ khô thảo, 8g ngưu bàng, 8g côn bố, 8g nga truật, 4g tam lăng, 2g bán hạ và 2g trần bì. Đem các dược liệu sắc với 600ml nước, đến khi nước cạn lại còn 1 nửa thì ngưng, chia làm 2 lần uống hết trong ngày.

Những lưu ý khi sử dụng hải tảo

• Chỉ nên bổ sung hải tảo với liều lượng phù hợp vì ăn quá nhiều có thể gây dư thừa iod và tích lũy kim loại nặng.
• Hiện nay, trong nhiều loại hải tảo phát triển ở những vùng biển bị ô nhiễm vì vậy hàm lượng cadmium, chì và thủy ngân vượt mức. Vì vậy khi mua hải tảo nên ưu tiên các loại được nuôi trồng hữu cơ.
• Người có tỳ vị hư hàn nên cân nhắc khi dùng hải tảo
• Hải tảo có thể gây dị ứng, vì vậy người có tiền sử dị ứng với các loại hải sản nên thận trọng khi dùng.
• Không dùng hải tảo kết hợp với cam thảo.
• Nếu ăn quá nhiều rong biển có thể gây chướng bụng, đầy hơi, nổi mề đay,… Vì vậy, chỉ nên sử dụng khoảng 2 – 3 bữa/tuần.