Đăng tâm thảo có tác dụng gì?

Trong đông y, đăng tâm thảo được sử dụng từ lâu đời với tác dụng chữa ho, sốt, viêm họng, viêm phế quản, viêm amindan, mất ngủ, tiểu tiện khó khăn, cầm máu, cơ thể hồi hợp,… Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ về dược liệu đăng tâm thảo, vậy cây đăng tâm thảo là cây gì? Cây đăng tâm thảo có tác dụng gì? Để hiểu rõ hơn về công đụng của đăng tâm thảo, hãy cùng chúng tôi tìm hiểu rõ hơn qua bài viết dưới đây.

Cây đăng tâm thảo là cây gì?

Trước khi tìm hiểu đăng tâm thảo có tác dụng gì hãy cùng tìm hiểu về đặc điểm của cây nhé.

Cây đăng tâm thảo thuộc họ bấc Juncaceae có tên khoa học là Juncus ehusus L. var. decipiens Buch. Ngoài ra, cây đăng tâm thảo còn được gọi với nhiều tên gọi khác như cây cỏ bấc  đèn, đăng tâm, đăng thị, bích ngọc thảo, xích tu, cổ ất tâm, thần đăng nhị, tịch thảo, hổ tu thảo,…

Hình ảnh đăng tâm thảo

Trước khi tìm hiểu cây đăng tâm chữa bệnh gì hãy cùng chúng tôi tìm hiểu đặc điểm của cây đăng tâm trước nhé.

Cây đăng tâm thảo là cây thảo sống lâu năm, có thân nhỏ tròn cứng có màu xanh nhạt có vạch dọc, phát triển thành cụm dày, cao khoảng 35-100 cm, đường kính thân khoảng 1-2 mm. Phần lõi của cây có màu trắng hoặc màu vàng nhạt, có cấu tạo rất độc đáo gồm các tế bào hình sao để lộ ra nhiều lỗ khuyết lớn, ruột xốp từ gốc tới ngọn. Lá bị giảm nhiều, chỉ còn lại bẹ ở gốc thân.

Hoa đều, lưỡng tính, mọc thành vòng ở ngọn, có màu vàng nâu, bao hoa khô xác không phân hóa, bao phấn hình chỉ, bầu vòi ngắn, bầu nhụy to. Quả bầu có mỏ ngắn và một đầu nhụy lớn. Quả thuộc dạng quả nang và bên trong có chứa nhiều hạt nhỏ, cây thường cho hoa và quả vào tháng 3 – 7 hàng năm.

Mô tả dược liệu

Ruột cây bấc đèn có hình trụ tròn nhỏ, dài khoảng 90cm và đường kính 0,1 – 0,3cm, có màu vàng nhạt hoặc màu trắng có vân dọc nhỏ. Thể nhẹ, nổi trên mặt nước, chất mềm sau khi đè xẹp có thể phồng trở lại, hơi có tính đàn hồi, dễ đứt gẫy, mặt gẫy có màu trắng, không có mùi và không vị.

Khu vực phân bố – Đăng tâm thảo có tác dụng gì?

Cây bấc đèn phân bố rải ở các vùng ôn đới, nhiệt đới, cận nhiệt đới, ở các nước như Trung Quốc, Thái Lan, Ấn Độ …

Cây bấc là một loại cây cỏ sống lâu năm thường xanh, mọc thành từng khóm sau đó mọc thành từng đám lớn trên vùng đất sình lầy. Cây có khả năng phát triển theo mức nước bị ngập, phân bố hầu hết các tỉnh đến trung du và miền núi.

Ở nước ta, những nơi thường khai thác được nhiều dược liệu đăng tâm thảo là Ninh Bình, Thanh Hóa, Hà Nam, Nam Định,… Cây sinh sản mạnh bằng cách sinh nhánh con từ gốc. Hạt rụng có thể bám vào đất hoặc bùn mới có khả năng nảy mầm tốt.

Thu hái, chế biến

Người ta thường dùng phần lõi thân hoặc ruột cây bấc đèn để làm thuốc chữa bệnh.

Cây được thu hoạch vào tháng 9 – 10 hàng năm, cắt toàn bộ cây về, rạch theo chiều dọc để lấy lõi riêng và bó thành từng bó.

Đăng tâm rất khó nghiền, muốn nghiền thành bột, thì lấy nước cơm hoặc bột gạo nấu hồ hòa với dược liệu đăng tâm, sau đó đem phơi năng cho rồi xay nhỏ rồi cho vào chậu nước khuấy đều, hạt nổi lên trên mặt nước chính là đăng tâm rồi tiếp tục lấy phơi khô và bảo quản để sử dụng.

Nếu dùng vào thuốc thang để sắc thì sau khi đã lấy phần lõi ruột, cắt ngắn, nhặt cho sạch lá rồi cho vào thuốc sắc.

Lấy một ống tre có hai mắt tre, đục một lỗ, cho dược liệu đăng tâm vào, đốt nóng cho đến khi ống tre khô đi là được.

Thành phần hóa học

Cây đăng tâm có chứa một số thành phần hóa học chủ yếu là carbohydrat và một số thành phần khác như xylan, methyl, araban, phlobaphen,…

Tác dụng dược lý – Đăng tâm có tác dụng gì?

Trong đông y cây đăng tâm có tác dụng gì?

Theo đông y, vị thuốc đăng tâm có vị ngọt, tính hàn nên được quy vào 3 kinh tâm, quế và tiểu trường. Vị thuốc đăng tâm có tác dụng chữa mất ngủ, khó ngủ, an thần, ho, sốt, lợi tiểu, cầm máu, phù nề, viêm họng, chảy máu cam, đau mắt đỏ, trẻ bị khóc đêm, mụn nhọt,…

Trong y học hiện đại cây đăng tâm có tác dụng gì?

Hiện tại, dược liệu đăng tâm hiện chưa có nhiều nghiên cứu. Theo một số nghiên cứu cho thấy vị thuốc đăng tâm có tác dụng kháng viêm giảm phù nề, tác dụng an thần và tác dụng kháng khuẩn.

Những bài thuốc chữa bệnh từ đăng tâm thảo

Chữa rối loạn tiểu tiện – Đăng tâm thảo có tác dụng gì?

Lấy 10g bấc đèn, 30g xa tiền tử và 30g phượng vĩ thảo đem sắc lấy nước uống.

Hoặc lấy 3g bấc đèn, 10g chi tử, 10g đông quỳ tử, 10g mộc thông, 10g cam thảo tiêu và 15g hoạt thạch, đem sắc lấy nước uống, mỗi ngày uống 1 thang.

Chữa khó ngủ – Đăng tâm thảo có tác dụng gì?

Lấy 3g bấc đèn và 9g đạm trúc diệp đem hãm lấy nước uống.

Hoặc lấy 3g bấc đèn sắc với 400ml nước đến khi nước cạn còn 100ml thì ngưng, liệu trình kéo dài 15 ngày, áp dụng 2 – 4 liệu trình cho đến khi bệnh giảm hẳn.

Chữa tiểu ra máu, sỏi tiết niệu

Lấy 2g bấc đèn, 3g cam thảo, 6g đại hoàng, 10g cù mạch, 10g xa tiền tử, 10g mộc thông và 10g chi tử, đem sắc lấy nước uống.

Chữa tiểu đỏ, tiểu rắt – Đăng tâm thảo có tác dụng gì?

Lấy 9g đăng tâm thảo, 9g xa tiền tử, 9g biển xúc, 9g hoàng bá, 6g mộc thông và 6g hoạt thạch. Đem các dược liệu sắc với nước đến khi cô lại còn 250ml thì ngưng, chia làm 3 lần uống trong ngày, điều trị liên tục trong 10 ngày.

Chữa chảy máu cam không dứt – Đăng tâm thảo có tác dụng gì?

Lấy 40g đăng tâm thảo và 4g đơn sa, đem các dược liệu uống chung với nước cơm, mỗi lần dùng khoảng 8g.

Chữa viêm họng mãn tính, viêm amidan

Lấy 3g đăng tâm thảo, 2.5g phèn chua phi khô, 2g hoàng bá đã đốt thành than và 1g mai hoa phiến. Đem các dược liệu tán thành bột mịn, mỗi lần dùng lấy 3 – 4g bột thuốc thổi vào bên trong cổ họng.

Chữa chướng hơi, lạnh bụng, mệt mỏi do nhiễm nấm đường ruột mãn tính

Lấy 16g bấc đèn, 16g đinh hương, 20g cốc nha, 20g thanh bì, 20g thanh mộc hương, 40g binh lang, 40g khiên ngưu, 160g tam lăng và 160g nghệ đen. Đem các nguyên liệu tán thành bột mịn vo thành viên, mỗi lần dung 8 – 12g uống kèm với nước sắc gừng tươi.