Cây cúc tần là gì? Cúc Tần có tác dụng gì?

Cúc tần là một trong những dược liệu quý phân bố rộng rãi ở Việt Nam, Trung Quốc và một số nước khu vực Nam Á. Dược liệu cúc tần có nhiều dược tính tốt, có tác dụng được dùng để chữa cảm mạo, viêm họng, sổ mũi, ho, đau dạ dày, chấn thương, hậu sản, đau bụng, mụn nhọt,… Tuy nhiên, để sử dụng cây cú tần an  toàn, hiệu quả người bệnh cần hiểu rõ về đặc điểm cũng như dược tính của cây cúc tần và công dụng của nó. Vậy cúc tần là gì? Cúc tần có tác dụng gì? Công dụng của cúc tần là gì? Hãy cũng gia công thực phẩm chức năng Life Gift tìm hiểu chi tiết hơn về cây cúc tần qua bài viết dưới đây.

Cúc tần là gì?

Để tìm hiểu cúc tần có tác dụng gì thì ta hãy cùng tìm hiểu về mô tả đặc điểm của cây cúc tần nhé.

Hình ảnh cúc tần:

Cúc tần có tác dụng gì?
Cúc tần có tác dụng gì?

Cây cúc là loài thực vật có hoa, đối với cây trưởng thành cây cao 1 – 2m. Thân cây có nhiều rãnh và phân cành ở đỉnh ngọn. Toàn thân có nhiều lông mềm màu trắng, thoang thoảng mùi long não.

Lá cúc tần có hình bầu dục, rộng khoảng 3-6cm và dài 8-30cm tùy theo đặc tính của cây. Các lá mọc so le trên thân và không đều nhau. Gân lá khá rõ, hai mặt lá lúc này đan vào nhau thành hình lưới. Mặt dưới lá có lông, màu trắng nhạt, phủ một lớp phấn. Mặt trên màu xanh thẫm, ít lông, các mép lá có răng cưa. Phần gốc của lá chia 2, 4 hoặc 5 thùy nhỏ do phiến lá phía dưới xẻ sâu. Lá có chứa nhiều tinh dầu nên khi vò nát sẽ tỏa ra mùi thơm dễ chịu.

Hoa cúc tần mọc thành từng chùm, tập trung ở đầu cành và kẽ lá. Cụm hoa có thể nhiều hay ít, đầu hoa màu vàng, đường kính khoảng 8-10mm, cuống lá hơi ngắn. Những bông hoa có lông tơ và màu gỉ sắt. Hoa lưỡng tính mọc ở giữa cành, hoa cái thường mọc ở đầu lá.

Tràng hoa hình ống có 3 răng, tràng hoa lưỡng tính, hình trụ, có 5 răng và 5 nhị. Bầu hình trụ, ít lông, các lông chủ yếu mọc ở đỉnh. Quả nhỏ, có 10 cạnh, hình trụ.

Thời kỳ ra hoa và kết trái của hoa cúc từ tháng 3 đến tháng 5.

Khu vực phân bố

Cây cúc tần là loại cây dại được trồng phổ biến đặc biệt là Việt Nam, Trung Quốc, các nước Đông Nam Á, Nam Á,…

Khi cây cúc tần di thực vào Việt Nam, cây thường mọc hoang trên các sườn núi thấp, vùng đồng bằngvà thường được dùng làm hàng rào là chủ yếu.

Tuy nhiên, hiện nay loại cây này đã được sử dụng với số lượng lớn để sản xuất dược liệu và dược liệu nên số lượng trồng khá lớn, thậm chí trên quy mô lớn.

Tại Việt Nam, cây cúc tần mọc chủ yếu ở vùng đồng bằng các tỉnh phía Bắc, nổi tiếng nhất là Ninh Bình, Nghệ An, Vĩnh Phúc, Hòa Bình, Thanh Hóa,…

Thu hái, chế biến

Bất kỳ bộ phận nào của cây cúc tần đều có thể sử dụng được, kể cả rễ, lá và ngọn. Loại cây này có sức sống mãnh liệt, mọc xum xuê, sinh trưởng tốt, có thể thu hái quanh năm. Nhưng để dùng làm thuốc tốt nhất nên thu hái vào mùa hè và mùa thu.

Cây thuốc cúc tần có thể dùng ở dạng tươi hoặc khô đều có giá trị y học như nhau. Cách sơ chế các vị thuốc như sau:

  • Dược liệu tươi: Thu hái vào buổi sáng và rửa sạch nhiều lần để loại bỏ bụi bẩn, tạp chất. Để nguyên cây và sử dụng tùy thích, khi dùng tươi lâu ngày, cần bảo quản ở nhiệt độ thấp.
  • Dược liệu khô: Cây cúc tần sau khi thu hái về rửa sạch, để ráo. Cắt thành từng khúc nhỏ khoảng 3-5cm. Sau đó đem phơi hoặc sấy khô trong cho đến khi khô hoàn toàn, bảo quản trong túi kín, nơi khô ráo, tránh ẩm mốc, mối mọt.

Thành phần hóa học

Cây cúc tần chứa nhiều tinh dầu, đặc biệt là ở phần thân và phần lá cũng chứa tinh dầu nhưng không nhiều. Hàm lượng tinh dầu trong lá cúc tần chiếm khoảng 0,2-1,8% các dược chất. Thành phần tinh dầu bao gồm limonene, L-camphor, D-borneol, cineole axit myristic, rượu sesquiterpene và axit palmitic. Trong đó borneol là những tinh thể màu trắng như hoa mai, bên trong thường có nhiều băng phiến.

Không những vậy, trong cây cúc tần còn có chứa nhiều thành phần hoạt chất có lợi cho sức khỏe như: Calci, Vitamin, Corten, Sắt, Protein, Liid,…

Tác dụng dược lý

Trong đông y cúc tần có tác dụng gì?

Trong đông y, cay cúc tần có vị cay, đắng, có tính ấm, có mùi thơm nên được quy vào 2 kinh thận và phế. Có tác dụng điều trị viêm họng, long đờm, đau dạ dày, đau lưng, cảm cúm, ho, sổ mũi, hậu sản, đau bụng kinh, đau răng, điều trị viêm da mủ, mề đay, nhiễm trùng, tan máu bầm,…

Trong y học hiện đại cúc tần có tác dụng gì?

Cây cúc tần có tác dụng chữa nhiều bệnh khác nhau, chẳng hạn như:

Tác dụng bảo vệ gan

Theo thí nghiệm trên chuột cho thấy chiết xuất từ rễ cây cúc tần có khả năng bảo vệ tế bào gan khỏi bị tổn thương do carbon tetraclorid gây ra. Dịch chiết methanol của rễ cây có khả năng làm giảm men gan và bilirubin, phenobarbital giảm kéo dài giấc ngủ và lưu giữ bromosulphalein. Đồng thời giảm thời gian prothrombin trong huyết tương và tỷ lệ globulin/ albumin.

Tác dụng chống nọc độc rắn

Theo nghiên cứu ở Ấn Độ cho thấy hoạt chất stigmasterol và β-sitosterol chứa trong rễ dược liệu có tác dụng vô hiệu hóa nọc độc của viper Roche. Cụ thể là nó làm giảm đáng kể khả năng gây chết người và hoạt động xuất huyết của nọc độc gây ra ở chuột cống và chuột nhắt.

Tác dụng chống ung thư

Theo nghiên cứu cho thấy, nước chiết xuất từ rễ cây cúc tần được chứng minh là có tác dụng chống tăng sinh và chống di căn các tế bào thần kinh đệm ác tính trong bệnh ung thư cổ tử cung ở người. Các thành phần saponin, proanthocyanidins, tanin, phenol và flavonoid đã được phát hiện trong dịch chiết nước thô của lá và rễ. Flavonoid, Tannin và Phenol đã được chứng minh là có khả năng ức chế sự vận chuyển của các cassette liên kết ATP trong tế bào ung thư. Người ta phát hiện ra rằng flavonoid có liên quan đến việc giảm nguy cơ ung thư dạ dày ở phụ nữ đáng kể.

Chống oxy hóa

Dung dịch chiết xuất từ lá cúc tần có chứa các đặc tính chống viêm và chống oxy hóa, mức độ cao của phenol và flavonoid dường như có liên quan đến hoạt động chống oxy hóa.

Ngoài ra, cây cúc tần còn có tác dụng:

  • Điều trị cảm lạnh, sốt, ho hoặc sốt không do virus.
  • Tăng cường chức năng của hệ tiêu hóa, hấp thu tốt, kích thích ăn ngon.
  • Điều trị và làm giảm các triệu chứng của viêm xương khớp, bao gồm đau lưng, chấn thương, đâu nhức, thấp khớp, v.v.
  • Cải thiện các bệnh về đường tiết niệu như bí tiểu, tiểu nhiều lần, tiểu khó,… đồng thời tăng cường chức năng của thận.
  • Thành phần tinh dầu có tác dụng an thần, chống trầm cảm, chống mệt mỏi, giảm stress.

Cây cúc tần có tác dụng gì?

Công dụng của cây cúc tần là:

  • Cảm sốt, nhức đầu
  • Mau lành vết thương
  • Viêm phế quản
  • Sỏi thận
  • Đau nhức xương khớp
  • Hen suyễn
  • Mệt mỏi, căng thẳng, an thần, trầm cảm
  • Bệnh trĩ
  • Gai cột sống
  • Thổ huyết, lao lực nặng
  • Tăng cường tiêu hóa
  • Bệnh thấp khớp
  • Chữa bong gân
  • Giúp lợi tiểu
  • Viêm tai giữa có mủ

Những bài thuốc chữa bệnh từ cây cúc tần

Chữa sỏi thận

Nói đến công dụng chữa bệnh sỏi thận, ngoài cây râu mèo hay cây km tiền thảo thì cây cúc tần cũng là cái tên không thể không nhắc đến. Lấy hoa cúc tần uống chung với bia là bài thuốc dân gian chữa sỏi thận đơn giản nhưng rất hiệu quả, nhiều người sử dụng và thành công:

Chỉ cần lấy 1 lá cúc tần và 1 lon bia, rửa sạch lá cúc tần, tán nhuyễn hoặc cho vào máy xay nhuyễn rồi pha với nửa lon bia uống 2 lần / ngày.

Chữa sốt kèm đau đầu

Đau đầu, sốt và các triệu chứng khác khi bị bệnh, có thể kết hợp với lá cúc tần xông hơi nóng và uống.

Lấy lá cúc tần, lá chanh, lá sả theo tỉ lệ 2:1:1. Rửa sạch 3 loại lá trên, cho 2 lít nước vào đun sôi, nấu trong 15 phút cho đến khi thuốc dậy mùi thơm. Lấy phần thuốc chia thành 2 phần và uống trong ngày. Phần bã, bạn cho thêm nước và 1 thìa muối, rồi tiếp tục nấu để xông hơi.  Hoặc bạn có thể dùng kèm với lá bưởi, sả, hương nhu,…

Chữa ho

Lấy 200g lá cúc tần, lá chanh và trần bì mỗi loại dược liệu 50g, rễ thủy xương bồ, củ sả, rễ cà gai leo mỗi loại 100g. Đem tất cả dược liệu trên phơi khô, cắt thành từng khúc rồi sao vàng. Sau đó, đem sắc 2 lần với 700ml nước , chắt lấy nước rồi cho thêm 300ml siro để được 1 lít cao đặc, ngày uống 2 lần, mỗi lần uống 20ml.

Chữa thấp khớp

Lấy rễ cây cúc tần và kê huyết đằng mỗi loại lấy 30g. Lấy 2 vị thuốc trên mỗi ngày sắc 1 thang hoặc ngâm với rượu trắng uống mỗi ngày để giảm đau nhức xương khớp.

Những lưu ý khi sử dụng cây cúc tần

Hiện nay, các sản phẩm hoa cúc tươi, rễ hoặc lá khô rất được ưa chuộng tại các trung tâm dược liệu, nhà thuốc đông y. Để đảm bảo an toàn và chất lượng dược liệu tốt nhất, người bệnh nên mua ở những cơ sở uy tín.

Ngoài ra, người bệnh cũng cần lưu ý những điều sau khi sử dụng dược liệu cây cúc tần:

  • Những bài thuốc chữa bệnh từ dược liệu cúc tần cần được kê đơn theo đúng liều lượng, chỉ định của bác sĩ chuyên khoa. Đừng bao giờ lạm dụng nó tùy ý, nếu dùng quá liều sẽ gây ra một số ảnh hưởng xấu đến sức khỏe.
  • Bạn phải lựa chọn nguồn thuốc sạch để đảm bảo an toàn và mang lại hiệu quả điều trị tốt nhất.
  • Trong quá trình sơ chế, xử lý thuốc phải đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm để thuốc phát huy tác dụng tốt nhất, đảm bảo an toàn sức khỏe.
  • Không dùng lá cúc tần cho những đối tượng mẫn cảm với các thành phần trong dược liệu.

Cây cúc tần là một vị thuốc nam hiệu quả được sử dụng nhiều trong các bài thuốc điều trị bệnh. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn và hiệu quả điều trị tốt nhất, người bệnh nên liên hệ và hỏi ý kiến ​​chuyên gia trước khi sử dụng.

6 thoughts on “Cây cúc tần là gì? Cúc Tần có tác dụng gì?

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai.

Liên hệ
Liên hệ