Quả thanh yên là quả gì? Công dụng của quả thanh yên

Quả thanh yên được trồng khá nhiều ở miền Bắc nước ta với nhiều lợi ích cho sức khỏe như chống nôn, trị ho, tẩy giun…Vậy quả thanh yên là quả gì? Công dụng của quả thanh yên. Quả thanh yên Hàn Quốc hay trà thanh yên, cùng tìm hiểu qua bài viết sau đây nhé!

Quả thanh yên là quả gì?

Quả thanh yên tên tiếng anh hay tên khoa học là Citrus medica L.ssp bajoura Bonavia, đây là loại quả mọng thuộc họ Cam Rutaceae.

Quả thanh yên hình trái xoan thoạt nhìn giống quả chanh nhưng kích thước to hơn khoảng 12-20 cm. Núm quả lõm, đầu nhô cao với lớp vỏ dày và sần sùi, màu xanh khi còn sống và ngả vàng khi chín. Cùi vỏ màu trắng, hơi xốp như cùi bưởi, bên trong gồm những múi bé, nếm có vị chua hơi đắng.

Thân cây thanh yên thuộc loại thân gỗ với chiều cao trung bình khoảng 2 đến 5 mét. Lá nhỏ hình bầu dục thường mọc so le nhau, dọc hai bên mép lá có răng cưa, mỗi lá dài 6-11 cm và rộng 4-6 cm. Hoa thanh yên màu trắng pha tím, mọc theo cụm và có mùi thơm dễ chịu.

Có 3 loại thanh yên phổ biến đó là quả thanh yên Hàn Quốc, thanh yên Nhật Bản, thanh yên Ấn Độ.

Khu vực phân bố và đặc điểm sinh thái

Quả thanh yên có nguồn gốc xuất xứ từ Ấn Độ, Myanmar và một số quốc gia ở vùng Địa Trung Hải sau đó du nhập sang Nhật Bản, Malaysia, Lào, Thái Lan…

Tại nước ta, quả thanh yên được trồng rải rác ở các tỉnh miền Bắc như Thái Nguyên, Bắc Giang, Lạng Sơn, Vĩnh Phúc, Phú Thọ, Hà Tây…

Cây thanh yên ưa sáng, ưa ẩm, có thể thích nghi tốt với khí hậu nóng ẩm từ 19 đến 22°C. Khi sang đông, cây sẽ rụng lá và có thể sống được khi nhiệt độ xuống thấp khoảng 7°C

Thời điểm thu hái và cách bảo quản

Mùa quả thanh yên vào khoảng tháng 5 đến tháng 6, khi thu hái người ta thường chọn những quả chín vàng tươi.

Sau khi thu hái, có thể đem phơi hoặc sấy khô ở nhiệt độ vừa phải và bảo quản ở nơi thoáng mát tránh ánh nắng trực tiếp.

Tùy vào nhu cầu sử dụng mà người ta có thể chế biến thành mứt thanh yên, trà thanh yên hay thanh yên mật ong và đem sắc thành nước để uống.

Thành phần hóa học

Theo các chuyên gia, quả thanh yên có chứa nhiều thành phần hóa học mang tính dược lý, cụ thể:

• Vỏ quả thanh yên: có chứa nhiều tinh dầu như limonen, dipenten, citral (6,5-9%), acetat gcranyl, acetat linally. Ngoài ra còn chứa một số chất như aldehyd, hesperidin, pectrum…
• Ruột quả chứa acid citric – đây là thành phần quyết định vị chua của quả thanh yên khi nếm, hoạt chất này cũng được tìm thấy trong đa số những loại quả họ Cam.
• Hạt thanh yên: chứa limonin (chất đắng), obacunon, momilim citrusin…

Công dụng của quả thanh yên

Theo y học cổ truyền quả thanh yên có công dụng gì?

Thanh yên vị chua, hơi đắng, tính ấm, quy kinh vào can, tỳ và phế với những công dụng như:

• Chữa buồn nôn, nôn, đầy hơi, khó tiêu.
• Long đờm, trị ho do viêm họng.
• Chữa đau dạ dày.
• Sổ giun, trị táo bón, sỏi niệu đạo.

Theo y học hiện đại quả thanh yên có công dụng gì?

• Tăng tiết insulin: monoterpen và sesquiterpens trong vỏ quả thanh yên được chứng minh có tính oxy hóa cao, làm tăng tiết insulin hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường type 2.
• Bảo vệ sức khỏe tim mạch: kali, vitamin C và một số chất điện giải có trong quả thanh yên đã được chứng minh tiền lâm sàng có tác dụng chống tăng huyết áp trên chuột cống trắng. Từ đó có thể thấy, loại quả này có khả năng ngăn ngừa cao huyết áp, giảm nguy cơ đau tim, đột quỵ và xơ vữa động mạch.
• Tăng cường miễn dịch: lượng vitamin C dồi dào trong loại quả mọng này giúp kích thích sự hoạt động mạnh mẽ của hệ miễn dịch từ đó giúp gia tăng số lượng bạch cầu – yếu tố bảo vệ cơ thể trước những ngoại vi xâm nhập như virus hay các yếu tố gây viêm.
• Hỗ trợ giảm cân: như chúng ta đã biết, đa số những loại quả thuộc họ Cam đều vô cùng có lợi cho quá trình giảm cân nhờ giàu vitamin C và những khoáng chất khác, thanh yên cũng không ngoại lệ. Những loại nước ép hoặc nước detox từ quả thanh yên là sự lựa chọn tuyệt vời cho những ai đang có nhu cầu giảm cân hoặc muốn kiểm soát cân nặng.

Những bài thuốc chữa bệnh từ quả thanh yên

Chữa ợ hơi, nôn mửa, chán ăn – Quả thanh yên là quả gì?

• Chuẩn bị: thanh yên 2 quả, đương quy 45g, xuyên bối 90g, cát cánh 9g, bạch thông thảo và tây qua bì mỗi vị 30g.
• Thực hiện: rửa sạch dược liệu, thái nhỏ rồi cho thêm 200 ml nước lọc sắc thành dịch đặc rồi chế thành viên hoàn. Mỗi ngày có thể uống 9g cùng với nước ấm hoặc nước đun sôi để nguội trước bữa ăn 20 phút.

Mứt thanh yên trị viêm họng – Quả thanh yên là quả gì?

• Chuẩn bị: thanh yên 2kg, chanh 2 quả, đường trắng 3kg và 2 lít nước.
• Thực hiện: rửa sạch quả thanh yên rồi ngâm với đường trong 1 ngày. Sang ngày hôm sau, cho nước vào hỗn hợp đã ngâm và hầm trong 1-2 giờ. Khi hỗn hợp cạn nước thì thêm đường, nước cốt chanh vào là hoàn thành mứt thanh yên. Mỗi lần dùng 1 muỗng mứt thanh yên hòa cùng nước ấm để uống.

Giúp tan đờm giảm ho – Quả thanh yên là quả gì?

• Chuẩn bị: thanh yên 2 quả.
• Thực hiện: rửa sạch rồi ăn phần thịt quả, riêng phần vỏ hoặc cùi thì có thể nhai nát và nuốt lấy phần nước, nhổ bỏ phần xác. Kiên trì thực hiện 3-5 ngày sẽ thấy đờm tan dần và giảm ho rõ rệt.

Giảm mệt mỏi căng thẳng – Quả thanh yên là quả gì?

• Chuẩn bị: thanh yên 2-3 quả ở dạng tươi hoặc khô đều được.
• Thực hiện: rửa sạch, thái nhỏ rồi cho vào nồi nấu cùng 1 lít nước trong 10 phút sau đó thêm nước lạnh đến vừa ấm và tắm. Cách này sẽ giúp giảm căng thẳng mệt mỏi hoặc áp lực do công việc và học tập.

Quả thanh yên là quả gì? Quả thanh yên có nhiều công dụng tuyệt vời đối với sức khỏe, tuy nhiên cần tham khảo ý kiến thầy thuốc trước khi dùng chữa bệnh. Nếu bạn đang có nhu cầu gia công thực phẩm chức năng từ dược liệu thì hãy liên hệ ngay với chúng tôi để được tư vấn nhé!