Cây xương khô trị bệnh gì? Công dụng của cây xương khô trong chữa bệnh

Cây xương khô hay còn được gọi là vây giao có nguồn gốc từ vùng nhiệt đới châu Phi và là loại cây mọc hoang dại ngoài tự nhiên. Cây xương khô có tác dụng chữa táo bón, liệt dương, đau răng, tê thấp, hoặc lào, viêm xoang, đau buốt xương khớp, các bệnh ngoài da,… Vậy cây xương khô là cây gì? Cây xương khô có tác dụng gì? Cây xương khô trị bệnh gì? Để hiểu rõ hơn về công dụng của cây xương khô, hãy cùng chúng tôi tìm hiểu chi tiết hơn qua bài viết sau đây.

Cây xương khô là cây gì?

Cây xương khô thuộc họ thầu dầu Euphorbiceae, có tên khoa học là Eurphoribia tirucalli L. Bên cạnh đó, cây xương khô còn được gọi với các tên gọi khác như cây giao, cành giao, a giao, thanh san hô, lục ngọc thụ, cây xương cá, cây kim giao,…

Hình ảnh cây xương khô

Cây xương khô là loại cây nhỡ với chiều cao lên tới 4 – 8m. Thân cây to đường kính bằng cổ tay, phân thành nhiều cành, cành có hình trụ dài màu xanh lục, mọc vòng quanh thân, có hình dạng tương tự như cành san hô và toàn cây có nhựa mủ trắng.

Lá cây ngắn hẹp, rộng khoảng 2mm, dài 12 – 16mm, lá chỉ mọc trên các cành nhỏ và thường rụng rất sớm nên rất hiếm khi nhìn thấy lá trên cây.

Hoa mọc thành cụm có bao chung nhỏ, có 5 tuyến hình bầu dục, nhiều nhị, nhuỵ có 3 vòi chẻ đôi. Quả nang ít lông, có 3 mảnh lồi và bên trong có hạt nhẵn hình trái xoan. Cây xương cá ra hoa quả hàng năm và hạt không có vai trò quan trọng trong việc nhân giống.

Khu vực phân bố, thu hái

Cây xương khô có nguồn gốc từ các vùng nhiệt đới Châu Phi và hiện nay đã được tìm thấy ở các vùng nhiệt đới khác. Cụ thể như các vùng Đông Nam Á, Việt Nam, Thái Lan, Lào, Campuchia, Indonesia, Philippines, Malaysia.

Ở nước ta, cây giao cũng được trồng làm cảnh ở khắp nơi và chúng cũng được trồng rộng rãi ở một số vùng đồi núi ở các tỉnh miền Trung hoặc vùng núi đá vôi thấp của Thanh Hoá và Ninh Bình. Bên cạnh đó, cây cũng được tìm thấy ở các vùng hoang dại, có thể do trồng trọt từ trước.

Cây xương khô đặc biệt ưa sáng, chịu được khô hạn, nắng nóng tốt và cây cũng có thể sống được trên nhiều loại đất, kể cả đất cát khô hạn ven biển hay vùng bán hoang mạc cằn cỗi của Ninh Thuận. Cây giao có khả năng tái sinh mạnh mẽ từ một mẩu thân hoặc cành nếu tiếp xúc với đất sẽ nhanh chóng bén rễ và phát triển thành cây mới.

Cây giao được thu hái quanh năm, toàn bộ cây đều được sử dụng làm thuốc, có thể dùng tươi hoặc sấy khô.

Thành phần hoá học

Dựa trên nghiên cứu cho thấy, cây giao có chứa nhiều thành phần dược liệu quý với mức dược tính và giá trị dinh dưỡng cao, cụ thể như:

• Phần nhựa cây xương khô có chứa hàm lượng lớn Isophorone.
• Phần nhựa khô khi tách ra sẽ thu được hoạt chất Euphorion.
• Vỏ thân cây có chứa euphorginol, cycloeucalenol, taraxasteryl.
• Cành non có chứa ethanol.
• Ngoài ra, còn có thành phần diterpen este đóng vai trò là dẫn chất của nhiều dưỡng chất giá trị khác như triterpen, ancol ingenol, phorbol,…

Tác dụng dược lý – Cây xương khô trị bệnh gì?

Trong đông y cây xương khô trị bệnh gì?

Theo đông y, cây xương cá có vị hơi chua, cay, không độc và có tính mát. Cây giao có tác dụng tiêu viêm, sát trùng, giải độc, kích sữa, khu phong. Tuy nhiên cần chú ý khi sử dụng nhựa cây giao, vì nhựa cây có độc có thể gây kích ứng da, phồng rộp, làm mù mắt,…

• Ở Trung Quốc, người ta sử dụng toàn bộ để điều trị nấm ngoài da, khớp xương đau nhức, thiếu sữa.
• Ở Ấn Độ, nhựa cây giao được dùng trị mụn cóc, đau răng, đau tai, đau thần kinh, thấp khớp, trị ho, hen suyễn và dùng duốc cá.
• Ở Inđônêxia, người ta cùng thường dùng nhựa cây giao để điều trị các bệnh ngoài da, rò, mụn mủ, táo bón, bướu và làm thuốc tẩy.
• Ở Thái Lan, người ta dùng sử dụng tại chỗ để điều trị mụn cóc.
• Ở nước ta, cành và lá cây giao cũng được dùng trị bệnh ngoài da, liệt dương, táo bón (Viện Dược liệu). Còn rễ cây giao được dùng để điều trị bệnh trĩ, loét mũi hoặc có thể dùng cành tươi ngâm rượu uống trị đau răng.
• Ở nhiều nước như Ấn Độ, Philippin, Inđônêxia,… Người ta dùng nhựa và cây để duốc cá.

Trong y học hiện đại cây xương khô trị bệnh gì?

• Tác dụng ức chế vi khuẩn: Cao etanol từ cành cây xương khô có tác dụng ức chế vi khuẩn Staphylococcus aureus và Bacillus subtilis.
• Ức chế hệ thần kinh trung ương: Hàm lượng ethanol trong thân non, lá, nhựa mủ cây giao có tác dụng giảm đau, ức chế thần kinh trung ương và chống co giật trên động vật thí nghiệm.

Cây xương khô trị bệnh gì?

Chữa bệnh đau răng

Cây xương cá có đặc tính giảm đau, chống viêm và sát khuẩn giúp điều trị các chứng viêm nướu, viêm chân răng, đau răng. Lấy 50g cành giao phơi khô, rửa sạch, để ráo rồi ngâm cùng với 100ml cồn khoảng 90 độ. Mỗi lần dùng, bệnh nhân lấy một muỗng café cồn ngâm dược liệu, pha loãng cùng với 50ml nước đun sôi để nguội, rồi ngậm khoảng 5 – 7 phút thì nhổ bỏ và súc miệng lại.

Để đạt hiệu quả như mong muốn, người bệnh cần duy trì đều đặn mỗi ngày 3 – 4 lần, nên sử dụng vào buổi sáng và buổi tối là tốt nhất và sử dụng liên tục đến khi răng hết đau.

Lưu ý là không được nuốt và không sử dụng cho trẻ nhỏ.

Cây xương khô trị viêm xoang

Cây xương khô trị viêm xoang được biết đến là có đặc tính chữa bệnh hiệu quả và công dụng của loại cây này đã được chứng minh là có hiệu quả lên tới 80%.

Sử dụng bằng cách lấy 2-3 cành giao tươi, rửa sạch, dùng ấm sứ chuyên để nấu thuốc và một ống tre tươi.

Cắt cành giao dài khoảng 1.5 – 2.5cm, cho vào ấm nấu cùng với khoảng 300ml nước, để cành ở miệng ấm để nhựa chảy xuống đáy. Đun to lửa cho đến khi ấm bốc hơi nhiều thì mở hé miệng ấm ra, cho ống tre nhỏ vào, đưa đầu đưa lên mũi xông. Mỗi ngày xông 2 lần vào buổi sáng và tối, mỗi lần xông khoảng 20 – 30 phút, kiên trì xông đều đặn trong 2 – 3 tháng cho đến khi các triệu chứng viêm xoang cải thiện rõ rệt.

Tuy nhiên, đối với phụ nữ có thai và trẻ em không áp dụng bài thuốc này để chữa viêm xoang, ống tre chỉ được cho bên phía ngoài mũi, không được cho vào bên trong mũi.

Chữa bong gân, sưng tấy chân tay – Cây xương khô trị bệnh gì?

Lấy một ít cành cây xương cá tươi cắt thành từng đoạn dài 2 – 3cm trộn cùng với bột muối tinh, cho vào túi nilon rồi dùng chày đập nát cành xương cá trộn lẫn muối cho đến khi hỗn hợp dập nát thì đắp lên vết thương và dùng băng cố định lại. Mỗi ngày đắp 1 lần và đắp liên tục 2 – 3 ngày sẽ thấy hiệu quả.

Những lưu ý khi sử dụng cây xương khô

• Nhựa cây rất độc vì vậy khi thu hoạch cây xương cá tươi nên dùng bao tay hoặc đồ bảo hộ an toàn và tuyệt đối không được để nhựa cây bắn vào mắt vì có thể gây mất thị lực.
• Không sử dụng các bài thuốc từ cây giao đối với phụ nữ đang mang thai, đang cho con bú và trẻ dưới 10 tuổi.
• Ấm dùng để nấu cây xương khô tuyệt đối không được dùng để đun nước uống vì có thể gây nhiễm độc.
• Những người gặp các vấn đề về ho, viêm phế quản, viêm phổi tuyệt đối không nên sử dụng cây xương khô vì có thể gây khó thở.
• Không nên lạm dụng cây xương khô vì có thể gay hại đến sức khoẻ người dùng.