Cây bóng nước không chỉ được sử dụng làm cây cảnh mà còn được sử dụng trong nhiều bài thuốc Đông y. Cây bóng nước có tác dụng chữa các bệnh về da, giảm đau, giảm ngứa, thông kinh, hoạt huyết,… Vậy cây bóng nước là gì? Hoa bóng nước có tác dụng gì? Cây bóng nước trị bệnh gì? Để biết chi tiết hơn về tác dụng của cây bóng nước, hãy cùng chúng tôi tìm hiểu qua bài viết sau đây.
Cây bóng nước là gì?
Cây bóng nước thuộc họ bóng nước Balsaminaceae, có tên khoa học là Herba Impatiens balsamina L. Bên cạnh đó, cây bóng nước còn được gọi với nhiều tên gọi khác nhau như cây bong móng tay, móng tay lồi, cây nắc nẻ, cấp tính tử, phượng tiên hoa,…
Hình ảnh cây bóng nước
Lá cây bóng nước mọc so le nhau, có hình mác, có cuống, đỉnh nhọn, mép có răng cưa rõ rệt, dài 7-8 cm, rộng 2-2,5 cm.
Hoa mọc ở nách lá lưỡng tính và không đều, thường có màu trắng, màu đỏ, màu hồng hoặc màu tím với 5 lá đài cùng màu với tràng hoa và không đều. Lá đài trước hình cựa, 5 cánh hoa, 5 nhị, chỉ nhị ngắn, bao phấn ôm quanh nhụy, 5lá noãn hợp thành một bầu thượng 5 ô, mỗi ô chứa nhiều noãn.
Quả có hình bầu dục, đầu quả nhọn, có chia khía, lớp vỏ bên ngoài được bao phủ bởi lông nhám, khi non thì có màu xanh đậm, càng lớn sẽ có màu nhạt dần và căng mọng ra. Khi già, quả nang tách thành 5 mảnh xoắn lại tung hạt ra xa, khi chín thường nổ ra hoặc bị tác động.
Khu vực phân bố
Cây bóng nước là một loại cây mọc hoang , xuất hiện ở nhiều nơi trên thế giới như Ấn Độ, miền nam Trung Quốc,… Ở Việt Nam, cây bóng nước chủ yếu được trồng làm cảnh ở hầu hết địa phương.
Cây bóng nước là loại cây ưa khí hậu nhiệt đới, ưa ẩm nhưng không chịu ngập úng, có khả năng sinh trưởng và phát triển mạnh vào mùa hè.
Cây thích hợp với loại đất có tính hơi chua, tơi xốp, màu mỡ, có khả năng thấm nước tốt và không bị nấm mốc.
Trong tự nhiên, cây có khả năng sinh sản bằng hạt, cây ra hoa giữa các kẽ lá, rồi kết thành chùm quả vào mùa hè. Quả có nhiều hạt, khi quả chín, hạt nằm rải rác quanh gốc và mọc thành nhiều cây con.
Khi gieo trồng phải chọn những cây bố mẹ có nhiều hoa, màu sắc tươi sáng, không bị sâu bệnh để làm giống. Ngâm hạt trong nước ấm 50-60 độ C trong 4-5 tiếng rồi vớt ra gieo.
Thu hái, chế biến
Người ta thường sử dụng phần hoa, lá và quả của cây bóng nước để làm thuốc chữa bệnh. Vào mùa hè và mùa thu, người ta sẽ tiến hành thu hoạch về, sau đó đem phơi khô hoặc sấy khô hoặc nhúng qua nước sôi rồi phơi khô bảo quản dùng dần. Hoặc trong một số trường hợp, mọi người có thể sử dụng dược liệu ở dạng tươi.
Hạt của cây bóng nước còn được gọi là cấp tính tử cũng là một dược liệu quý. Quả của cây bóng nước sau khi hái về đem đập lấy hạt, phơi khô dùng dần. Hạt phơi khô thường có hình bầu dục hoặc tròn dẹt, mặt ngoài dược liệu có màu xám hoặc màu nâu, có vị nhạt, hơi đắng, không mùi.
Thành phần hoá học
Toàn thân cây bóng nước có chứa chứa axit p- hydroxybenzoic có tính chất kháng sinh, axit ferulic, axit gentisic, axit cafeic, axit sinapic, axit p- cumaric, ngoài ra còn có scopoletin.
Lá có chứa axit xinnamic, kaempferol, kaempferol-3 arabinozit.
Thân có chứa delphindin, quexetin, kaempferol 3- glucozit, pelargonidin, cyanidin.
Hạt có chứa 17.9% chất béo, trong chất béo có thành phần chủ yếu là axit parinaric, octadecatetraenoic, sipinaterol,…
Tuỳ theo màu sắc của hoa mà thành phần thay đổi như:
- Hoa trắng có chứa leucodelphinidin, leucocyanìdin
- Hoa đỏ chứa paeonidin, pelargonidin và delphinidin dưới dạng glucozit
- Hoa tím chứa malvidin glucozit
Tác dụng dược lý – Hoa bóng nước có tác dụng gì?
Trong đông y cây hoa bóng nước có tác dụng gì?
Theo đông y, toàn cây có vị cay, tính ôn hơi độc và hạt cây bóng nước có vị nhạt, hơi đắng, tính ôn, hơi có độc nên được quy vào 2 kinh can và tỳ.
- Hạt bóng nước có tác dụng chữa kinh nguyệt bế tắc, hóc xương, đẻ khó, nấc nghẹn.
- Toàn cây có tác dụng chữa sưng đau do bị thương, phong thấp, rắn rết cắn.
- Lá cây bóng nước còn được dùng để gội đầu trị rụng tóc.
Trong y học hiện đại hoa bóng nước có tác dụng gì?
- Ngăn ngừa bệnh ung thư và chống oxy hoá
- Dịch ép từ cây bóng nước có mùi hăng có tác dụng lợi tiểu, gây nôn, tẩy nhẹ.
- Kích thích tử cung: Trong các thí nghiệm trên chuột lang và thỏ, dịch chiết từ dược liệu hoặc dịch chiết cồn cho thấy làm tăng sức căng của tử cung và tần suất co bóp nhanh hơn.
- Thành phần hóa học chính của chiết của nước là axit p-hydroxybenzoic, qua nghiên cứu dược lý có tác dụng kháng khuẩn mạnh.
- Chất Lawson methyl ether và Lawson trong hoa bóng nước có tác dụng kháng nấm mạnh.
Những bài thuốc chữa bệnh từ cây bóng nước
Chữa nghẹn ở người cao tuổi
Lấy hạt bóng nước đem tẩm mật, phơi khô rồi tán thành bột mịn, hoà cùng với hồ vo thành viên hoàn to cỡ hạt đậu xanh, mỗi lần uống 8 viên và uống cùng với rượu.
Chữa bệnh phong thấp
Lấy 15g cây bóng nước khô, 10g vỏ ngũ gia bì cùng với 10g rễ uy linh tiên, đam các dược liệu cắt nhỏ rồi sắc cùng với 400ml nước, đun đến khi nước cạn còn 100ml thì ngưng, chia làm 2 lần uống hết trong ngày.
Chữa đau mỏi lưng
Lấy 10g cả cây bóng nước, 10 quả nho chua cùng với 15g nhân hạt đào, đem cắt nhỏ, phơi khô và sắc luống liên tục trong 7 ngày để tình trạng bệnh được cải thiện đáng kể.
Chữa hóc xương
Lấy rễ và hạt cây bóng nước nhai và ngậm trong miệng hoặc có thể tán thành bột rồi thồi vào miệng nhưng không được nuốt, thổi cho đến khi ói ra xương.
Kết luận
Hãy liên hệ ngay với chúng tôi nếu bạn đang có nhu cầu gia công thực phẩm chức năng hiệu quả và đạt chuẩn GMP nhé!
CÔNG TY TNHH SẢN XUẤT – ĐẦU TƯ LIFE GIFT VIỆT NAM
Văn phòng đại diện: số 68, đường 24B, phường Bình Trị Đông B, quận Bình Tân, TP. Hồ Chí Minh
Nhà máy: Lô A3, Khu công nghiệp Cầu Tràm, xã Long Trạch, huyện Cần Đước, tỉnh Long An
Hotline: 0336 469 088
Email: sales@lifegiftvietnam.net
Website: https://www.giacongthucphamchucnang.vn/
Fanpage: https://www.facebook.com/giacongthucphamchucnanghcm
Bài cùng chuyên mục: