Diêm sinh có tác dụng gì?

Diêm sinh hay dân gian vẫn thường gọi là muối diêm, được nhiều người biết đến trong bảo quản thực phẩm, dược liệu. Tuy nhiên diêm sinh có tác dụng gì, sử dụng như thế nào là hợp lí thì không phải ai cũng biết. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn trả lời những câu hỏi trên, cùng tham khảo nhé!

Diêm sinh là chất gì?

Nguồn gốc và tính chất

Diêm sinh là hợp chất muối kali nitrat – KNO₃ có trong tự nhiên, màu trắng, thường được gọi là diêm sinh trắng.

Có thể bào chế diêm sinh từ lưu huỳnh tự nhiên, sẽ cho ra hợp chất có màu vàng của lưu huỳnh, có tên gọi khác là lưu hoàng, oải lưu hoàng, thạch lưu hoàng…

Lưu huỳnh sử dụng để bào chế diêm sinh thường ở dạng bột hoặc dạng khối, không hoặc có thể có mùi đặc trưng, tan trong dầu, khi đốt xuất hiện khói xanh và mùi khét.

Diêm sinh hay diêm sinh trắng được sử dụng để làm thuốc, bảo quản thực phẩm, dược liệu và là nguyên liệu thường được dùng để điều chế thuốc nổ. Tuy nhiên khi tự ý sử dụng quá liều lượng, diêm sinh lại là một dược liệu độc gây hại cho sức khỏe con người.

Thành phần hóa học

Thành phần chủ yếu của diêm sinh là sulfur nguyên chất, diêm sinh gốc nitrat KNO₃ và muối NaNO₃ là hai loại muối diêm phổ biến nhất hiện nay.

Có nhiều cách bào chế diêm sinh, tùy theo mục đích sử dụng mà người ta có thể cho thêm các tạp chất khác như vôi, sắt, asen…

Cách dùng, liều dùng

Từ lâu trong đông dược, việc bổ sung diêm sinh vào các bài thuốc là điều khá phổ biến bởi nó mang lại hiệu quả rõ rệt. Ngày nay diêm sinh còn được sử dụng trong tây y, dạng thành phẩm thường là thuốc viên uống giảm ho, giảm đờm…

Liều lượng khuyên dùng: 2 – 3 g mỗi ngày. Nếu dùng hơn, phải được sự đồng ý của bác sĩ vì diêm sinh có thể gây độc cho cơ thể bạn.

Tính vị

Diêm sinh là vị thuốc có tính ôn, vị chua, dùng chữa táo bón cho người già, mụn nhọt sưng đỏ, hay dùng diêm sinh chữa ghẻ cũng đã được nhiều người áp dụng và thấy hiệu quả.

Quy kinh

Diêm sinh quy kinh vào thận và đại tràng, thường dùng làm ấm ruột, ấm thận bổ thận khi giảm chức năng thận gây đau lưng mỏi gối, nam tráng dương di tinh liệt dương, nữ bạch đới…

Diêm sinh có tác dụng gì?

Trong y học hiện đại:

Đối với đường ruột: hoạt chất sulfur khi vào ruột sẽ kết hợp với các chất có sẵn trên thành ruột tạo nên hợp chất sulfic và hydrogen sulfic, chất này thúc đẩy nhu động ruột mạnh mẽ gây hiện tượng tiêu chảy.

Trên đường hô hấp: đã có những nghiên cứu và thí nghiệm chứng minh thuốc có tác dụng giảm đờm, giảm ho và cải thiện bệnh đau khớp, thấp khớp.

Trên thực tế, bạn cần được thăm khám bởi bác sĩ để được kê toa sử dụng thuốc một cách an toàn và hợp lý.

Trong y học cổ truyền:

Diêm sinh chữa ghẻ, lở loét hạ bộ, loét âm hộ ở phụ nữ

Trị chứng lỵ dài ngày, táo bón, trợ tiêu hóa

Trị phong thấp, thấp chẩn, cầm máu

Sát trùng đại tràng, trị hư tổn tiết tinh

Chữa mụn nhọt sưng đỏ, mẩn ngứa, ngứa ngoài da

Làm ấm thận, tráng dương, bổ thận

Trong thực phẩm:

Trong bảo quản thực phẩm, diêm sinh được sử dụng để bảo quản hoặc ướp thịt, cá, tăng mùi vị màu sắc cho xúc xích, lạp xưởng, thịt xông khói, thường dùng là muối diêm KNO₃.

Tuy nhiên liều lượng sử dụng cần tuân theo quy định của Bộ y tế và Cục vệ sinh an toàn thực phẩm vì ở nhiệt độ cao, gốc nitrat trong công thức hóa học của diêm sinh sẽ phản ứng với các axit amin trong thịt cá, tạo ra nitrosamine – nguyên nhân gây ra nhiều loại ung thư hiện nay.

Sử dụng diêm sinh trong các bài thuốc

Diêm sinh chữa ghẻ – Diêm sinh có tác dụng gì

Ghẻ gây nên tình trạng ngứa khó chịu, bệnh nhân gãi nhiều làm da bị lở loét, vậy nên việc lựa chọn dạng bào chế phù hợp cũng là một trong những yếu tố quan trọng trong việc điều trị.

Đối với bệnh ghẻ nên dùng diêm sinh được bào chế ở dạng thuốc mỡ, trẻ em nên dùng chế phẩm 10% và người lớn là 30%.

Trước khi bôi thuốc, cần tắm rửa sạch sẽ, dùng khăn mềm nhẹ nhàng lau khô người tránh làm tổn thương vùng da bị ghẻ, sau đó bôi lớp mỏng, sau 24h bôi lần thứ hai. Sang ngày hôm sau, tắm sạch bằng xà phòng và nước ấm, thường xuyên thay quần áo, chọn loại vải mềm, thoáng mát.

Bôi ngoài chữa mụn nhọt – Diêm sinh có tác dụng gì

Đối với mụn nhọt sưng tấy gây đau nhức, bài thuốc dân gian được áp dụng nhiều nhất là giã nát lưu hoàng trộn với một ít dầu mè và bôi lên nốt mụn.

Điều lưu ý cho bài thuốc này đó là tùy vào nốt mụn to hay nhỏ, nhiều hay ít mà lấy lượng dược liệu vửa đủ, tránh quá liều có thể gây phản ứng ngược.

Thêm nữa, trước khi bôi thuốc, cần vệ sinh kĩ nốt mụn và sau khi bôi thì tránh tiếp xúc với nước và bụi bẩn ít nhất một giờ để đạt hiệu quả tốt nhất.

Chữa táo bón ở người cao tuổi – Diêm sinh có tác dụng gì

Đối với người cao tuổi mắc chứng táo bón lâu ngày có thể áp dụng bài thuốc chứa lưu hoàng dưới đây để việc đại tiện trở nên dễ dàng hơn.

Cần chuẩn bị khoảng 100g lưu hoàng, 80g bán hạ, tán nhuyễn sau đó trộn đều cả hai với mật ong, vo thành viên hoàn với kích thước bằng hạt đậu, mỗi ngày dùng 2-3 lần, mỗi lần 10 viên.

Lưu ý cần uống nhiều nước, chế độ ăn nhiều rau xanh và thực phẩm dễ tiêu để hỗ trợ kết quả bài thuốc tốt hơn.

Chữa mụn trứng cá sưng đỏ – Diêm sinh có tác dụng gì

Trẻ dậy thì thường xuất hiện nhiều mụn trứng cá gây viêm da, đau rát và mất cảm giác tự tin khi giao tiếp.

Tất cả những gì cần chuẩn bị bao gồm 25g diêm sinh, kinh phân 5g, phèn chi 5g, rượu 50 độ 200 ml, trộn đều thành hỗn hợp, cho vào chai lọ đã được rửa sạch để bảo quản và dùng dần.

Rửa sạch da mặt, đặc biệt là vùng có mụn trứng cá, lau khô sau đó dùng tăm bông nhúng vào hỗn hợp trên, bôi ngày 2 lần sẽ giúp khô nốt mụn, cải thiện tình trạng mụn sưng.

Chữa đái dầm – Diêm sinh có tác dụng gì

Trong dân gian và y học cổ truyền có rất nhiều bài thuốc chữa chứng đái dầm, trong đó phải kể đến bài thuốc có sự kết hợp với lưu hoàng.

Cụ thể dùng 3g lưu hoàng sống, 1 múi hành sống, đem giã nát cả hai rồi đắp trực tiếp lên vùng rốn trước khi đi ngủ khoảng 30 phút, dùng băng rốn băng kín lại và đi ngủ. Cần kiên trì áp dụng mỗi ngày liên tục trong vòng một tuần để hu được kết quả tốt nhất.

Lưu ý sử dụng diêm sinh trong thực phẩm

Việc sử dụng diêm sinh làm chất bảo quản hay gia vị tẩm ướp cần thực hiện theo tiêu chuẩn mà tổ chức y tế thế giới WHO đã đề ra. Cụ thể lượng quy định cho người lớn dựa trên cân nặng là 50 kg sẽ tương đương với 182 mg.

Tuy nhiên trước thực trạng sử dụng diêm sinh hay muối diêm tùy tiện như hiện nay, việc không tuân thủ theo quy định trên là điều khó tránh khỏi. Vậy nên mỗi người cần phải tự bảo vệ sức khỏe của gia đình và bản thân theo một số gợi ý nhỏ dưới đây:

Luôn chọn nguồn thực phẩm có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, những nơi bán uy tín, có chứng nhận của cục vệ sinh an toàn thực phẩm.

Hạn chế ăn thức ăn nhanh, thức ăn chế biến sẵn như xúc xích, lạp xưởng, thịt xông khói…

Không nên ăn thực phẩm tẩm ướp bằng muối mà bị cháy khét khi chiên.

Ưu tiên sử dụng thực phẩm hữu cơ đã được kiểm định và chứng nhận an toàn với sức khỏe.

Cần bổ sung vitamin và khoáng chất để tăng sức đề kháng cho cơ thể

Những kiêng kị khi sử dụng diêm sinh

Cần hỏi ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ của bạn nếu có nhu cầu sử dụng diêm sinh để chữa bệnh

Tuyệt đối không sử dụng diêm sinh trong khoảng thời gian dài và tự chỉnh liều theo ý muốn

Phụ nữ có thai không được sử dụng diêm sinh

Đối với lưu hoàng phải sử dụng dạng đã bào chế, không dùng dạng trong tự nhiên

Diêm sinh khi kết hợp với đậu phụ có thể gây ra độc tính, để đảm bảo an toàn cho sức khỏe cần thận trọng và hỏi ý kiến bác sĩ.

Diêm sinh là chất gì, diêm sinh có tác dụng gì đã được giải đáp trong bài viết trên, hy vọng bạn đọc có thể dựa vào những thông tin trên để sử dụng diêm sinh một cách hợp lý.