Cây long não có tác dụng gì? Những bài thuốc chữa bệnh từ cây long não

Khi nhắc đến long não, chúng ta thường nghĩ đến những viên chế phẩm hợp chất tổng hợp cho vào tủ quần áo để trị nấm mốc, mối mọt, đuổi chuột. Trên thực tế, cây long não là một loại thuốc sát trùng, chữa tiêu viêm, trụy tim, các bệnh ngoài da. Vậy cây long não là cây gì? Cây long não có tác dụng gì? Cây long não trị bệnh gì? Để biết chi tiết hơn về tác dụng của tinh dầu long não, hãy cùng chúng tôi tìm hiểu chi tiết hơn qua bài viết sau đây.

Cây long não là cây gì?

Cây long não thuộc họ long não Lauraceae, có tên khoa học là Cinnamomum camphora N. et E. Ngoài ra, cây long não còn được gọi với nhiều tên gọi khác như cây dã hương, chương não, long não hương, triều não, mai hoa băng phiến,…

Hình ảnh cây long não

Cây long não là cây thân gỗ lớn thuộc nhóm cây thường xanh với chiều cao khoảng 10-15m hoặc có thể đến cao 20-30m, đường kính thân cây trên 2 mét. Cây phân nhiều cành, cành thưa, nhẵn, vỏ màu nâu xám, hơi sần sùi, có nhiều đốm màu, nứt nẻ theo chiều dọc của thân cây.

Lá long não có hình bầu dục mọc so le nhau, lá nhẵn, bóng, bề mặt có sáp, có màu xanh đậm ở mặt trên và nhạt hơn ở mặt dưới, cuống lá dài khoảng 2,5-3 cm. Gân lá có hình dáng lông chim khá ấn tượng, gân chính nổi rõ, có hai gân phụ xung quanh. Ở gốc lá, nơi gân chính và gân phụ gặp nha có hai tuyến nhỏ bóng, khi vò nát lá có mùi thơm đặc trưng.

Hoa long não nhỏ, mọc đều thành từng chùm ở đầu cành, hoa màu vàng lục, lưỡng tính, đế hoa lõm mang bộ nhụy, bộ nhụy gồm 3 vòng nhụy hữu và 1 – 2 nhụy lép, còn bao hoa gồm 3 lá đài và 3 cánh hoa, xếp thành từng vòng. Phần gốc của hoa lõm xuống mang theo sự sắp xếp hình tròn của nhụy hoa và bao hoa.

Quả long não thuộc nhóm quả mọng, hình cầu, mọc thành từng cụm, to cỡ hạt tiêu đen với đường kính khoảng 1cm, bên dưới có cuống nhỏ hình chén. Tất cả các bộ phận của cây long não đều mang những tế bào chứa tinh dầu, tuy nhiên phần gỗ và lá là nguyên liệu chính để cất tinh thể và tinh dầu.

Khu vực phân bố

Cây long não có nguồn gốc ở Đông Á như Đài Loan, phía Đông Nam Trung Quốc, miền Nam Nhật Bản và khu vực Đông Dương. Ngoài ra, cây cũng xuất hiện ở Úc, khu vực Kavkaz và ven bờ biển đen.

Ở nước ta, cây long não được tìm thấy chủ yếu ở nhiều tỉnh phía Bắc như Bắc Giang, Hà Giang, Tuyên Quang, Cao Bằng, Lạng Sơn, Vĩnh Phúc, Yên Bái, Phú Thọ. Ngày nay, nhiều được phố Hà Nội cũng trồng cây long não để lấy bóng mát, xua côn trùng, đuổi muỗi.

Thu hái, chế biến – Cây long não có tác dụng gì? 

Gỗ cây long não được thu hoạch vào mùa xuân và mùa thu, cây trên 40-50 năm tuổi cung cấp nhiều dược liệu long não (hoặc còn được gọi là băng phiến) tốt hơn.

Người ta thường sử dụng phần thân, vỏ thân và lá của cây long não dùng làm thuốc chữa bệnh.

Sau khi thu hoạch, sử dụng phần gỗ (thành phần chính), rễ, lá của cây long não để lấy tinh dầu và tinh thể băng phiến. Vị thuốc long não đã được chuẩn bị bào chế như sau:

• Phương pháp đầu tiên: Cắt nhỏ phần cành lá, cành cây, rễ để chưng cất và thu về tinh thể băng phiến khô. Sau đó, tiếp tục thăng hoa và tinh chế một lần nữa để thu được bột băng phiến tinh chế. Bột băng phiến tinh chế được cho vào khuôn sao cho khối long não được đặc lại và ta thu được những khối long não tinh thể rắn.
• Phương pháp thứ hai: Cắt nhỏ cành, thân và rễ, đem chưng cách thủy để thu được tinh dầu long não.
• Phương pháp thứ ba: Ngâm long não với cồn 600 theo tỷ lệ 1: 1 sẽ thu được dung dịch ngâm long não, dùng để xoa bóp bên ngoài.
• Ngoài ra, ở Trung Quốc và Nhật Bản, sử dụng phần lá và cành để đun sôi và xông giải cảm.

Bột long não có màu trắng, có mùi thơm mạnh, có thể nén thành khối vuông hoặc tròn. Dược liệu sau khi bào chế thành công cần bảo quản long não trong lọ kín, trành tiếp xúc với không khí và có thể cho thêm đăng tâm để không làm mất mùi thơm của long não.

Thành phần hóa học

Đối với cây long não trưởng thành, phần gỗ có chứa đến 4.4% tinh dầu, thành phần chủ yếu là camphor chiếm 64.1%. Trong lá cây long não có chứa 1.3% tinh dầu, trong đó camphor chiếm đến 81.5%.

Trong công nghiệp, khi chưng cất long não sẽ thu được phần đặc là tinh thể có màu trắng chiếm 0.5%, phần lỏng là tinh dầu từ cây Dã hương chiếm 2%.

Tác dụng dược lý – Cây long não có tác dụng gì?

Trong đông y cây long não có tác dụng gì?

Theo đông y, dược liệu long não có vị cay, tính nóng, có độc, mùi thơm mạnh. Vị thuốc long não có tác dụng tiêu viêm, sát trùng, giảm đau, giảm ngứa, giảm ho, giảm sưng, cải thiện tình trạng bỏng nhẹ, cải thiện các triệu chứng bệnh tim, dùng nhỏ vào tai như thuốc điều trị nhiễm trùng, điều trị các bệnh về đường hô hấp, bệnh trĩ, viêm xương khớp, các vết lở loét, nhiễm trùng da, mụn cơm, nấm móng,…

Phần gỗ và lá long não được sử dụng để cất tinh dầu, cung cấp camphor tự nhiên. Chất này được dùng để làm thuốc hồi sức tim và sát trùng đường hô hấp trong các tình huống khẩn cấp. Tinh dầu long não có thể được sử dụng tại chỗ để điều trị vết thương đau, ngứa, sung huyết và còn được dùng để bào chế dầu cao xoa bóp.

Long não còn được sử dụng trong công nghiệp để bào chế ngà voi nhân tạo, sản xuất thuốc trừ sâu, chống nấm mốc mối mọt, phim ảnh, chất cách điện,…

Cây long não còn tạo bóng mát với tán rộng, xanh tươi quanh năm, lá cây có khả năng hấp thụ kim loại nặng thanh lọc môi trường.

Trong y học hiện đại cây long não có tác dụng gì?

• Tác dụng diệt khuẩn: Bôi thuốc lên da tạo ra một cảm giác ấm áp, sát trùng, kích thích và còn có thể gây cảm giác mát, tê.
• Tác dụng đối với hệ thần kinh trung ương: Thuốc có tác dụng tăng cường hô hấp, kích thích tuần hoàn, làm hưng phấn hệ thần kinh trung ương. Hiệu quả rõ rệt nhất khi sử dụng cho các trung khu thần kinh đang ở trạng thái bị ức chế. Cơ chế hoạt động là khi thuốc được tiêm dưới da, thuốc sẽ phát huy tác dụng kích thích tại chỗ, gây ra phản xạ hưng phấn.
• Tác dụng kích thích niêm mạc dạ dày: Thuốc uống có tác dụng kích thích niêm mạc dạ dày, sử dụng liều lượng nhỏ tạo ra cảm giác ấm áp và thoải mái. Tuy nhiên, nếu sử dụng với liều lượng cao có thể gây ra tác dụng phụ là buồn nôn và nôn.
• Tác dụng đối với hệ tim mạch: Việc sử dụng thuốc ở bệnh nhân suy yếu tim có tác dụng kích thích cơ tim. Tuy nhiên, trong trường hợp suy tim, thuốc không có tác dụng lên cơ tim khi dùng ở liều lượng thông thường. Kết quả của một số thí nghiệm đã chỉ ra rằng việc sử dụng long não chỉ có thể tạo ra tác dụng hưng phấn khi chức năng trung khu mạch máu bị suy giảm.
• Tác dụng dược động học: Vị thuốc long não được hấp thu dễ dàng qua da và niêm mạc ở bất cứ vị trí nào trên cơ thể, điều này bao gồm cả niêm mạc dạ dày. Thuốc sau khi đưa vào cơ thể sẽ bị oxy hóa ở gan, sau đó được chuyển hóa và bài tiết qua nước tiểu (Theo Trung Dược Học).

Những bài thuốc chữa bệnh từ cây long não

Chữa viêm họng, ho có đờm, khó thở, thở khò khè

Lấy 1.5g long não cùng với 7g phèn chua tán mịn và trộn đều, cho vào thuốc bột một ít cồn rồi hòa tan với nước ấm. Tiếp đó sử dụng bông gòn hoặc tăm bông thấm thuốc thoa trực tiếp vào cổ họng, áp dụng mỗi ngày 2 – 3 lần.

Chữa giun kim

Lấy 1g băng phiến, 3g hắc bạch sửu cùng với 6g binh lang đem tán thành bột mịn và trộn đều. Tiếp đó hòa với 100ml nước sôi, đợi nước ấm thì dùng ống tiêm bơm vào hậu môn, thực hiện trước khi đi ngủ và thực hiện liên tục trong 3 – 5 lần.

Chữa hắc lào, lang ben

Lấy 10g băng phiến cùng với 10g rễ bạch hạc đem giã nhuyễn rồi trộn cùng với nước ép của một quả chanh tươi, dùng bôi lên vùng da bị bệnh mỗi ngày cho đến khi các triệu chứng khỏi hẳn.

Chữa hôi nách – Cây long não có tác dụng gì? 

Lấy 0.4g long não cùng với 1 củ gừng tươi, đem gừng gọt vỏ, rửa sạch, cắt lát rồi giã nát, chắt lấy nước cốt rồi hòa với long não. Dùng bôi trực tiếp lên phần nách bị hôi, bôi 2 – 3 lần mỗi ngày, kiên trì áp dụng cho đến khi mùi mùi hôi giảm hẳn.

Chữa lở ngứa ở trẻ nhỏ

Lấy long não, hoa tiêu và mè đen với liều lượng bằng nhau đem tán thành bột mịn, trộn thuốc bột cùng với vaselin để tạo thành hỗn hợp bôi ngoài da, bôi hỗn hợp thuốc lên vùng da bệnh mỗi ngày 1 – 2 lần.

Lưu ý khi sử dụng cây long não

• Theo Dược Liệu Việt Nam, cây long não rất dễ bị nhầm lẫn với cây đại bi Blumea balsamifera. Bột của cây đại bi thường có màu xanh trắng, mùi thơm nhưng hăng hơn băng phiến.
• Long não có tính thông khiếu mạnh, không những mang tính nóng mà còn bốc và có tính chất gần giống với xạ hương. Vì vậy người dương khí dễ động, âm khí dễ hao nếu sử dụng nhiều long não có thể động dương hao âm.
• Tuyệt đối không sử dụng long não cho phụ nữ mang thai và những người có khí hư.
• Không sử dụng dã hương cho người thấp nhiệt hoặc không phải là chân hàn.