Cây đơn kim hay xuyến chi không chỉ là món rau dại thơm ngon mà còn có công dụng chữa rắn cắn, viêm họng, tụ máu bầm…Vậy cây đơn kim có tác dụng gì? Hình ảnh cây đơn kim. Cây xuyến chi chữa bệnh tiểu đường. Cùng tìm hiểu qua bài viết sau nhé!
Cây đơn kim là cây gì?
Cây đơn kim tên khoa học Bidens Bipinnata L thuộc họ Cúc Asteraceae. Ngoài đơn kim, dân gian vẫn thường quen gọi loại cây thân thảo này với nhiều cái tên như cây đơn buốt, xuyến chi, cúc áo hay quỷ châm thảo.
Hình ảnh cây đơn kim
Cây xuyến chi thường cao khoảng 0,5 đến 1 mét, thân cây cứng cáp, bề mặt nhẵn và có khía xung quanh. Khi còn non, thân cây có ít lông và chuyển sang màu nâu tía khi về già.
Lá đơn kim mọc đối nhau với 3 lá chét hình trái xoan hoặc hình mác, gốc lá thuôn dài, mép có răng cưa, bề mặt nhẵn, chiều dài khoảng 2-4 cm và rộng 1-2 cm.
Hoa xuyến chi mọc ở đầu cành theo từng cụm và xếp thành một hàng hình lưỡi 5 cánh màu trắng. Đây là loại hoa lưỡng tính với tràng hoa hình ống màu vàng, lá bắc thuôn, dạng vảy, có lông và thường rộng khoảng 0,6 đến 1,5cm.
Quả của cây đơn kim thuộc loại quả bế hình kim với 2 móc ngọn có thể phát tán đi khắp nơi nhờ động vật hoặc bám vào quần áo người đi đường, khi chín sẽ có màu đen.
Khu vực phân bố và đặc điểm sinh thái
Ở nước ta, cây đơn kim thường tập trung phân bố từ vùng đồng bằng cho đến trung du hay miền núi có độ cao lên đến 1300 mét, chủ yếu là chi Hidens L.
Đơn kim là loại cây ưa sáng, ưa ẩm, rất dễ sinh trưởng kể cả ở nương rẫy, bãi hoang hoặc dọc theo 2 bên đường đi. Cây sinh trưởng mạnh mẽ vào mùa hè, ra hoa kết quả vào đầu thu rồi lụi tàn khi chớm đông.
Bộ phận dùng, thu hái và chế biến
Bộ phận được sử dụng làm thuốc hoặc làm thức ăn chính là phần trên mặt đất và lá xuyến chi, thường được thu thái vào mùa hè hằng năm.
Sau khi thu hái, tùy theo mục đích sử dụng mà có thể dùng cây đơn kim ở dạng tươi hoặc phơi khô bảo quản trong lọ kín để dùng dần.
Thành phần hóa học
Theo các chuyên gia, toàn cây đơn kim đều có chứa những thành phần có giá trị dược lý và dinh dưỡng cao như:
- Toàn cây: glucopyranosyl hydroxy, triyn, tetradecen.
- Rễ cây: phenylhepta, polyacetylen.
- Phần trên mặt đất: friedelin, friedelan-3-ol, acid linoleic, acid cafeic, phytyl heptanoat.
- Ngoài ra cây đơn kim còn chứa: tinh dầu germacren D, limonen, cam phor, T.muuronol hay phytosterol, phenylpropanoid, magie, mangan, canxi, phospho, crom, kẽm…
Cây đơn kim có tác dụng gì?
Theo y học cổ truyền cây đơn kim có tác dụng gì?
Theo đông y, cây đơn kim vị đắng tính mát có nhiều tác dụng tốt đến sức khỏe như giúp thanh nhiệt, khu ứ, hoạt huyết, giải độc…chữa một số bệnh như:
- Viêm họng, sưng họng phát sốt
- Viêm ruột, tiêu chảy, kiết lỵ
- Mề đay, mẩn ngứa, nóng đỏ da
- Nhức răng, sưng nướu răng
- Rắn hay sâu bọ độc cắn
- Giun chui đường ruột, ngộ độc.
Theo y học hiện đại cây đơn kim có tác dụng gì?
- Kháng viêm, kháng khuẩn: thử nghiệm trên chuột lang cho thấy dược liệu có khả năng ức chế phản ứng dị ứng gây quá mẫn, kháng viêm trên mô hình gây phù bằng formalin, ức chế invitro đối với vi khuẩn Bacillus subtilis, Candida albtrans, Salmonella gallinarum…
- Chống sốt rét: nghiên cứu cho thấy cao cồn chiết xuất từ dược liệu có khả năng ức chế 90% Plasmodium falcirarum ở cả invitro và invivo.
- Ngoài ra, dược liệu còn giúp chống lại sự nhiễm phóng xạ, điều hòa miễn dịch, ức chế sự gây viêm, chống loét và hạ huyết áp.
Những bài thuốc dân gian từ cây đơn kim
Chữa đau dạ dày – Cây đơn kim có ăn được không?
- Chuẩn bị: đơn kim 45g và 100g thịt heo.
- Thực hiện: rửa sạch cả 2 nguyên liệu rồi cắt nhỏ, cho vào nồi, thêm nước và hầm đến chín. Sau khi thịt chín thì cho thêm ít rượu trắng cùng gia vị vừa miệng, nên dùng trước bữa cơm khi món ăn còn nóng sẽ tốt cho dạ dày hơn.
Cây xuyến chi chữa bệnh tiểu đường – Cây đơn kim có tác dụng gì?
- Chuẩn bị: xuyến chi 500g.
- Thực hiện: rửa sạch xuyến chi, cắt bỏ phần rễ rồi cho vào ấm sắc cùng với 500 ml nước lọc đến khi còn lại khoảng 200 ml thì gạn lấy phần nước uống khi còn nóng.
Chữa sốt cao ở trẻ – Cây đơn kim có tác dụng gì?
- Chuẩn bị: lá và hoa cây đơn kim 20g, sài đất 15-20g.
- Thực hiện: rửa sạch dược liệu rồi giã vắt lấy nước uống, còn phần bã thì đắp trực tiếp vào lòng bàn chân.
Cây đơn kim chữa đau răng – Cây đơn kim có tác dụng gì?
- Chuẩn bị: 20g cây đơn kim.
- Thực hiện: rửa sạch dược liệu rồi giã nát cùng với một nhúm muối. Viên hỗn hợp thành viên nhỏ rồi nhét vào chỗ răng bị sâu, bị nhức.
Trị đau lưng do thận hư – Cây đơn kim có tác dụng gì?
- Chuẩn bị: cây đơn kim 60g, hồng táo 30g.
- Thực hiện: sắc dược liệu với 500 ml nước lọc đến khi còn lại khoảng 200 ml thì gạn lấy phần nước sắc uống khi còn ấm nóng.
Cây đơn kim có tác dụng gì, hình ảnh cây đơn kim cũng như những bài thuốc chữa bệnh từ dược liệu đã được đề cập chi tiết. Nếu bạn đang có nhu cầu gia công thực phẩm chức năng từ dược liệu thì hãy liên hệ ngay với chúng tôi để được tư vấn ngay nhé!
Mình cần tư vấn