Cây quao trị bệnh gì? Những bài thuốc chữa bệnh từ cây quao

Cây quao nước là loại cây mọc hoang ở khắp các tỉnh thành của nước ta, phân bố từ Bắc vào Nam. Loại cây này là một trong các loại dược liệu có vai trò quan trọng trong các bài thuốc chữa bệnh, tuy còn khá lạ lẵm nhưng cũng được xem là vị thuốc quý rất tốt cho gan. Bên cạnh đó, cây quao có tác dụng chữa bệnh xơ gan, viêm gan, sỏi thận, kinh nguyệt không đều, ho, viêm da, dị ứng da,… Vậy cây quao là cây gì? Cây quao trị bệnh gì? Cây quao có tác dụng gì? Để biết chi tiết hơn về tác dụng của cây quao, hãy cùng chúng tôi tìm hiểu chi tiết hơn qua bài viết sau đây.

Cây quao là cây gì?

Cây quao thuộc họ núc nác Bignoniaceae có tên khoa học là Dolichandron spathaceall.K.Schum và cây quao còn được dân gian gọi với nhiều tên gọi khác như cây quao nước, khé cây,…

Hình ảnh cây quao

Cây quao là loại cây thân gỗ mọc thẳng đứng với chiều cao của cây có thể lên đến 15m đối với cây trưởng thành. Thân hình trụ, vỏ màu nâu xám, có các nốt sần nhỏ, cây phần thành nhiều cành nhỏ đâm ra từ gốc tạo tán lớn, cành nhẵn, có nhiều vết sẹo do lá rụng để lại.

Lá hình trứng hoặc hình bầu dục không có lông mọc đối dài 20 – 30 cm, gồm 5 – 9 lá chét, thường có 7 lá chét, dài 7 – 10 cm, rộng 3 – 4 cm, gốc tròn, đầu tròn, đầu nhọn thuôn dài, mép lá nguyên hoặc có rất nhỏ răng khít nhau, hai mặt nhẵn, gân lá nổi rõ, mỗi lá gồm 10 gân phụ và cuống lá dài 5 – 15mm.

Hoa mọc thành xim ngắn dạng ngù ở ngọn cành, hoa to, mỗi hoa gồm 4-8 hoa màu trắng; đài úp kín hoa ở dạng nụ, về sau phát triển thành rãnh rộng, đầu nhọn, dài 3-4 cm và rụng sớm. Tràng hoa hình phễu, ống dài 10 – 12cm, hơi cong, gồm 5 cánh hoa gần bằng nhau, đỉnh có khía răng; nhị 4, 2 dài, 2 ngắn, chỉ nhị cong và bầu nhẵn.

Quả nang hình trụ, tròn, dẹt, mọc thõng xuống, dài 30-50 cm, bên trong quả có chứa nhiều hạt dẹt, hình chủ nhật và có cánh dày, cây thường ra nhiều hoa và quả vào tháng 4 – 8 hàng năm.

Tuy nhiên cây quao nước rất dễ nhầm lẫn với cây quao núi Stereospermum neuranthum Kurzj cùng họ, hoa của loại này có màu lơ nhạt hoặc màu tím nhạt, cánh hoa có vân đỏ, ống tràng hoa ngắn, quả có 4 cạnh và hạt có cánh mỏng.

Khu vực phân bố

Trên thế giới, cây quao xuất hiện nhiều ở một số nước như Việt Nam, Thái Lan, Campuchia, Ấn Độ, Xri Lanca, Myanmar và một số tỉnh phía Nam Trung Quốc.

Ở nước ta, loại cây này xuất hiện nhiều và rải rác ở một số tỉnh từ Bắc vào Nam như Thanh Hoá, Vĩnh Phúc, Nghệ An, Thừa Thiên Huế, Ninh Thuận, Đắc Lắk, Đồng Nai, Thành phố Hồ Chí Minh, Long An, An Giang,…

Cây quao thường mọc trong các khu rừng rậm rạp rụng lá xen lẫn với tre, mọc dọc theo bờ kênh rạch hoặc gần sông suối, sinh trưởng tốt trên cả đất phèn chua hoặc có thể được trồng để làm cảnh nhờ hoa đẹp. Cây khi bị chặt, phần gốc có khả năng tái sinh từ chồi và hạt cũng được phát tán chủ yếu nhờ nước.

Thu hái, chế biến – Cây quao trị bệnh gì? 

Tất cả các bộ phận của cây quao đều được sử dụng làm thuốc chữa bệnh bao gồm cả phần lá, quả, rễ và vỏ thân.

Dược liệu được thu hái quanh năm, dược liệu sau khi thu hoạch về đem rửa sạch nhiều lần rồi vớt ra để ráo. Dược liệu có thể sử dụng ở dạng tươi hoặc khô, nếu muốn sử dụng ở dạng khô thì cắt thành từng đoạn nhỏ rồi đem phơi khô và bảo quản dùng dần.

Dược liệu khô được bảo quản trong bao bì kín, cất trữ ở nhiệt độ phòng, nơi thoáng mát, tránh để ở nơi ẩm ướt vì có thể làm ảnh hưởng đến dược tính của dược liệu.

Cây quao trị bệnh gì?

Tại Ấn Độ, người ta thường sử dụng phần lá, hoa và rễ để điều trị sốt còn hạt được sử dụng kết hợp với gừng để điều trị co thắt.

Ở Indonesia, thường sử dụng chiết xuất lá cây quao để làm chế phẩm thuốc súc miệng chữa tưa lưỡi.

Khi bị bọ cạp cắn có thể dùng quả hoặc hoa cây quao để chữa trị hoặc có thể dùng nước sắc từ vỏ cây quao xử lý và bào quản lưới đánh cá rất tốt.

Bên cạnh đó, cây quao có tác dụng điều trị bệnh gan rất hiệu quả chẳng hạn như chữa vàng da, viêm gan, bổ phổi, giả, ho, hỗ trợ điều trị bệnh xơ gan, hỗ trợ điều trị chữa ngộ độc, hỗ trợ điều trị sỏi thận, hỗ trợ trục huyết, điều kinh, thông kinh,…

Ngoài ra, dựa trên các nghiên cứu cho thấy cây quao có tác dụng kháng khuẩn và hoạt động gây độc tế bào ung thư ở người.

Những bài thuốc chữa bệnh từ cây quao

Chữa xơ gan – Cây quao trị bệnh gì? 

Lấy 50g vỏ cây quao, 20g lá hoặc quả dành dành, 10g rễ bình bát, 10g rễ muồng trâu, 5g dây bìm bìm biếc cùng với 5g vỏ cây chân chim. Đem tất cả các dược liệu cắt nhỏ, phơi khô rồi sắc cùng với 400ml nước đến khi nước cạn còn 100ml thì ngưng, chia làm 2 lần uống trong ngày.

Hoặc lấy 50g vỏ cây quao, 50g lá cối xay, 50g rễ cỏ xước, 50g lá cối xay, 50g vỏ cây cách, 20g thân ráy gai, 20g cỏ tranh cùng với 20g quả dứa gai. Đem các dược liệu các nhỏ, sắc lấy nước uống và uống đều đặn 1 – 2 tháng sẽ thấy tình trạng bệnh được cải thiện đáng kể.

Hoặc có thể lấy lá cây quao, lá hắc xỉ, rễ cau, rễ tranh, mướp gai, cây mần ri, vỏ cây gáo vàng, ô rô, cây vòi voi, trinh nữ hoàng cung và măng sậy, đem các dược liệu cắt nhỏ, phơi khô, dùng với liều lượng phù hợp rồi sắc lấy nước uống.

Chữa bệnh viêm gan, nhuận gan, lợi mật

Lấy 100g vỏ cây quao lâu năm, 1g acid benzoic và đường cùng với 40ml rượu, đem vỏ quao khô sao vàng cho thơm rồi nấu cùng với 3 lít nước. Đun đến khi nước cạn còn 1 lít thì chắt lấy nước để riêng. Tiếp đó cho thêm 2 lít nước nấu đến khi càn còn 500ml thì chắt lấy nước rồi hoà 2 phần nước thu được lại với nhau, cho thêm ít đường rồi tiếp tục nấu cô đặc đến khi còn 1 lít. Lọc lấy phần nước rồi cho thêm rượu và acid benzoic vào khuấy đều taycho đến khi hỗn hợp tan đều, bảo quản trong bình thuỷ tinh sử dụng dần, mỗi lần sử dụng 1 muỗng canh, mỗi ngày uống 2 lần.

Chữa chứng ngộ độc – Cây quao trị bệnh gì? 

Lấy 12g vỏ cây quao cùng với 12g vỏ cây ô rô, đem cả 2 vị thuốc cắt thành từng đoạn nhỏ rồi đem phơi khô. Tiếp đó cho tất cả dược liệu vào ấm nấu cùng với 400ml nước đun đến khi nước cạn còn 100ml thì ngưng, chia làm 2 lần uống trong ngày.

Chữa xơ gan cổ trướng

Lấy 30g cành cây quao, 30g mướp gai, 30g ô rô, 30g bán chi liên, 20g cỏ bạc đầu, 20g cỏ nhọ nồi, 10g củ riềng và 10g thuỷ xương bồ. Đem các dược liệu sắc cùng với 3 chén nước, sắc cô đặc còn 1 chén thì ngưng, chia làm 2 lần uống trong ngày.

Chữa ứ huyết, điều hoà kinh nguyệt

Lấy lá quao, cỏ gấu, ích mẫu, ngải cứu, muồng hoè sắc lấy nước uống.

Hoặc lấy lá quao, ích mẫu, cù đèn, cam thảo và cây chó đẻ với liều lượng bằng nhau. Đem các dược liệu sắc với 500ml nước, đun đến khi nước cạn còn 150ml thì ngưng, chia làm 2 phần uống hết trong ngày.

Những điều cần lưu ý khi sử dụng cây quao

• Đối với phụ nữ mang thai và đang cho con bú cần cẩn thận khi sử dụng cây quao.
• Đối với các đối tượng bị huyết áp thấp hoặc suy thận tuyệt đối không sử dụng các bài thuốc từ cây quao.
• Sau khoảng thời gian sử dụng cây quao nếu thấy các triệu chứng bệnh thuyên giảm thì nên giảm liều lượng sử dụng để tránh làm tổn thương dạ dày.