Hạt đười ươi là gì và quả đười ươi có tác dụng gì?

Ngày nay, hạt đười ươi có lẽ đã không còn quá xa lạ với chúng ta.  Trong dân gian, quả đười ươi được dùng hỗ trợ điều trị mụn nhọt, thanh nhiệt, giải độc cơ thể, viêm họng, mụn nhọt,…Bên cạnh đó, Hạt đười ươi rất dễ sử dụng, an toàn và không hề có tác dụng phụ nào. Tuy nhiên, quả đười ươi còn có tác dụng chữa những bệnh khác như gai cột sống,sỏi thận và trong  y học cổ truyền Việt Nam coi như một vị thuốc quý chữa bệnh hiệu quả. Vậy quả đười ươi là gì? Quả đười ươi có tác dụng gì? Công dụng của quả đười ươi là gì? Sau đây là thông tin chi tiết về hạt đười ươi mà gia công thực phẩm chức năng Life Gift muốn chia sẻ đến các bạn.

Quả đười ươi là gì?

Để tìm hiểu quả đười ươi có tác dụng gì thì ta hãy cùng tìm hiểu về đặc điểm mô tả của cây đười ươi nhé!

Hình ảnh quả đười ươi:

Quả đười ươi thuộc họ trôm, có tên khoa học là Sterculia lychnophora Hance. Quả đười ươi có nhiều tên gọi khác nhau như đại hải tử, an nam tử, đại hồng quả, đại hải,…

Cây đười ươi là một loại cây gỗ lớn mọc thẳng,có chiều cao lên đến 40m, thân cây rộng, đường kính có thể lên tới 1m. Cây lâu năm thường xanh, vỏ màu nâu xám, có vết nứt và có bẹ lá dày.

Hình dạng và kích thước của lá cây đười ươi thay đổi từ hình bầu dục rộng đến hình trứng hoặc hình elip, thuôn dài. Kích thước dài 8-40 cm, rộng 7-30 cm, có khóa nông, cụt, gốc thon tròn đến rộng. Lá thường sẽ hơn hoặc nhọn ở đỉnh, có vân, có 6-11 cặp gân phụ và cuống lá dài phồng ở 2 đầu.

Cây đười ươi thường ra hoa không đều, có hoa đơn nở thành từng chùm hoa màu trắng xanh. Nó thường nở hoa từ tháng Giêng đến tháng Tư. Quả nang dài khoảng 20 cm, rộng 5 cm. Lúc đầu quả có màu vàng lục và khi quả chín có màu nâu. Bên trong quả chứa duy nhất một hạt hình bầu dục, có màu nâu, nhăn nheo, dài 3 cm, đường kính 1,5-2 cm. Hạt đười ươi hay còn được gọi là hạt ươi thường được thu hoạch tự nhiên được sử dụng để làm đồ uống hoặc dùng làm thuốc khá phổ biến.

Loại cây này đã được phát triển rộng rãi và chỉ nở hoa 1-3 năm một lần. Do đó, số lượng cây trưởng thành rất ít. Loại cây này rất đặc biệt chỉ kết trái 4 năm một lần. Vì vậy, loại hạt này rất hiếm, nó không chỉ là dược liệu mà còn là thức uống bổ dưỡng, hấp dẫn, có tác dụng giúp thanh nhiệt, giải độc.

Khu vực phân bố

Quả đười ươi phân bố chủ yếu ở các nước khu vực Đông Nam Á, như Việt Nam, Lào, Trung Quốc, Malaysia, Thái Lan,…

Ở Việt Nam, có hai vùng có sản lượng đười ươi cao nhất, đó là vùng trung tâm Quảng Nam, Quảng Ngãi, Phú Yên, Bình Định, Trà Bồng và Sơn Trà.

Khu vực lớn thứ hai là khu vực phía Nam, loại quả này được trồng với số lượng lớn tại Khu bảo tồn Cát Tiên, Vũng Tàu, Đồng Nai hoặc ở các tỉnh Kon Tum, Lâm Đồng, Gia Lai cũng được trồng phổ biến.

Do nhiều yếu tố khách quan khác nhau mà quả đười ươi ở các tỉnh Nam Bộ nhỏ hơn trái đười ươi ở các tỉnh miền Trung trung Bộ.

Thu hái, chế biến – Quả đười ươi có tác dụng gì?

Bốn năm một lần, cây đười ươi mới cho quả chín 1 lần vào tháng 7-8 hàng năm và đây cũng là thời điểm tốt nhất để thu hoạch hạt.

Theo cách thu hoạch của người dân, hạt đười ươi được chia thành hai loại khác nhau, bao gồm:

• Hạt đười ươi bay: Quả khi trên cây rụng xuống đất. Chúng được nhặt về sử dụng, loại này có giá trị cao nhất và tương đối hiếm.
• Hạt đười ươi non và già: Quả non và già được hái trực tiếp từ cây sẽ được đem sấy khô hoặc phơi nắng. Chúng thường có màu đen sẫm, sau khi ngâm nước, chúng nhỏ và không nở, dược tính không cao.

Phân loại hạt đười ươi

Hạt đười ươi rất tốt cho sức khỏe và chủ yếu được chia thành hai loại là hạt đười ươi và hạt đười ươi trâu, mỗi loại có những đặc điểm cụ thể như sau:

• Hạt đười ươi bay sẻ: Một số lượng lớn hạt đười ươi được trồng ở vùng Đồng Nai, Việt Nam. Các hạt nhỏ và có màu hơi vàng đặc trưng, vỏ hạt mọng và sẽ nở nhanh khi ngâm trong nước.
• Hạt đười ươi bay trâu: Thứ hai là hạt đười ươi bay trâu, loại này xuất hiện với số lượng lớn ở tỉnh Quảng Nam. Hạt đười ươi thì hiếm hơn, hơi dài và có kích thước lớn hơn. Quả khi chín có màu vàng sẫm, vỏ mỏng.

Mỗi hạt đười ươi có đặc điểm, kích thước và màu sắc khác nhau nhưng về giá trị dinh dưỡng thì vẫn đảm bảo đầy đủ tốt cho sức khỏe.

Giá trị dinh dưỡng trọng quả đười ươi

Trước khi tìm hiểu quả đười ươi có tác dụng gì, trước hết chúng ta hãy cùng tìm hiểu một số chất dinh dưỡng có trong hạt đười ươi nhé. Theo nhiều nghiên cứu cho thấy, trong hạt đười ươi có:

• Hàm lượng chất béo chiếm 2,98%
• Tinh bột
• Axít oleic
• Axit linoleic
• Đường tự nhiên

Ngoài ra, còn có nhiều thành phần khác giúp tăng sức đề kháng và bồi bổ cơ thể, có khả năng đáp ứng đầy đủ chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể. Hạt đười ươi nếu được bổ sung vào thực đơn hàng ngày sẽ mang lại nhiều lợi ích tích cực cho cơ thể.

Tác dụng dược lý

Trong đông y quả đười ươi có tác dụng gì?

Hạt đười ươi có vị ngọt nhẹ, có tính mát, không độc có tác dụng làm đẹp da, trị mụn nhọt, sỏi thận, viêm đường tiết niệu, chảy máu cam, viêm họng hạt, viêm họng mãn tính, táo bón, thanh nhiệt giải độc, điều hòa thân nhiệt, đau nhức xương khớp, gai cột sống,…

Trong y học hiện đại quả đười ươi có tác dụng gì?

• Hạt đười ươi có khả năng kháng khuẩn và ngăn ngừa vi khuẩn có hại, có tác dụng chữa các bệnh ngoài da rất hiệu quả. Các tổn thương trên bề mặt da sẽ nhanh chóng phục hồi, giúp da căng bóng và mịn màng hơn.
• Đau nhức xương khớp sẽ thuyên giảm những cơn đau dai dẳng khi dùng quả đười ươi, đau khớp do các chất như glucose, arabinose hay pentose,… Đặc biệt là chứng đau đầu gối, mỏi cổ ở người già. .
• Đười ươi chữa được những bệnh gì? Y học hiện đại cũng đã chứng minh được công dụng tuyệt vời của nó trong việc kiểm soát các triệu chứng bệnh rối loạn thần kinh. Do đó, sử dụng lâu dài sẽ giúp bạn có giấc ngủ ngon hơn, hạn chế cơn đau bàng quang, hạn chế tình trạng đi tiểu đêm nhiều lần và giúp ngủ ngon hơn.

Quả đười ươi có tác dụng gì?

Quả đười ươi có tác dụng chữa:

• Gai cột sống
• Giảm cân
• Ho có đờm, ho khan
• Táo bón
• Chảy máu cam
• Mụn nhọt
• Sỏi thận
• Viêm họng hạt, viêm họng mãn tính
• Thanh nhiệt, giải độc cơ thể
• Viêm đường tiết niệu
• Đau dạ dày
• Thoát vị đĩa đệm
• Thoái hóa cột sống
• Thanh lọc bài tiết
• Viêm loét dạ dày
• Viêm loét ruột
• Hỗ trợ ngăn ngừa bệnh ung thư
• Chàm, vảy nến, mề đay
• …

Những bài thuốc chữa bệnh từ quả đười ươi

Chữa chảy máu cam ở trẻ

Chảy máu cam xảy ra do niêm mạc mũi bị trầy xước làm các mạch máu bị vỡ ra gây chảy máu. Do đó, ta có thể sử dụng hạt đười ươi để điều trị bệnh cho trẻ, cách thực hiện là:

Lấy một ít hạt đười ươi trên cây đem sao vàng rồi sắc uống thay cho nước lọc để uống.

Uống nước này trong ngày có thể giúp cơ thể giải nhiệt và đào thải độc tố ra bên ngoài.

Giúp giảm cân

Hạt đười ươi có tác dụng mát gan, thanh nhiệt, giải độc nên có tác dụng rất tốt trong việc giảm cân hiệu quả.

Cách làm rất đơn giản, chỉ cần lấy một ít hạt đười ươi cùng với một số loại hạt khác như mủ trôm, hạt é,… Đem xay thành nước uống hàng ngày trong thời gian dài sẽ giúp phục hồi vóc dáng hiệu quả.

Chữa sỏi thận

Khi dùng hạt đười ươi chữa sỏi thận, nguyên liệu cần chuẩn bị bao gồm: Quả đười ươi tốt nhất là khi quả đã chín tự rụng và chuối hột rừng nên chọn loại chín, có nhiều hột. Tiến hành như sau:

• Lấy quả đười ươi rang chín và chuối hột đem cắt thành từng lát mỏng rồi phơi khô.
• Xay các nguyên liệu trên theo tỷ lệ 4 chuối và 1 quả đười ươi thành bột mịn.
• Mỗi ngày dùng 1 muỗng canh hỗn hợp trên pha với 1 cốc nước ấm, uống sau bữa ăn vào buổi sáng và sau 9h tối dùng 2 muỗng.

* Lưu ý: Bài thuốc này chỉ phù hợp đối với những bệnh nhân bị sỏi thận ở mức độ nhẹ, nhưng nếu sỏi thận lớn phải đi khám bác sĩ để có các biện pháp chữa bệnh phù hợp.

Chữa gai cột sống – Quả đười ươi có tác dụng gì?

Gai cột sống mang lại nhiều đau đớn cho người bệnh, nếu không dùng thuốc có thể gây ra nhiều biến chứng. Cha ông ta từ xa xưa đã áp dụng và  để lại nhiều bài thuốc chữa bệnh này, nhưng trong đó bài thuốc sử dụng quả đười ươi chữa gai cột sống là một phương pháp hiệu quả và đơn giản.

Ta lấy 20g hạt đười ươi khô và 100g đường trắng.

Đầu tiên, bạn ngâm hạt đười ươi vào nước ấm trong 2 giờ, đợi hạt đười ươi nở mềm thì bỏ vỏ và nhân, chỉ lấy phần cùi bên trong của hạt.

Lấy phần cùi cho vào chén nước đường khuấy đều, ngày uống 3 lần dùng liên tục trong 2 tuần sẽ thấy cơn đau nhức xương sống giảm rõ rệt.

Ngoài ra, cũng có thể lấy 5 hạt đười ươi, rửa sạch rồi ngâm với 800 ml nước ấm, sau khi ngâm, hạt sẽ nở đều. Tiếp theo, bỏ sạch vỏ rồi ngâm với đường phèn ngày uống 2 lần cho đến khi cơn đau thuyên giảm.

Lưu ý khi sử dụng quả đười ươi

Mặc dù quả đười ươi chứa nhiều lợi ích cho sức khỏe nhưng cần được sử dụng một cách khoa học và đúng cách. Dùng quá liều lượng hoặc không đúng liều lượng không những không chữa được bệnh mà còn làm tổn thương khí huyết, khó tiêu, đầy bụng

Sau đây là một số vấn đề mà chúng ta cần lưu ý khi sử dụng hạt đười ươi:

• Hạt đười ươi nên được ngâm trong nước nóng để dễ bóc vỏ mà đồng thời không làm mất chất dinh dưỡng có trong hạt.
• Khi ngâm hạt đười ươi vào nước nóng, không nên ngâm quá lâu, tối đa chỉ 2 tiếng. Hoặc khi sờ vào nước thấy nước nguội thì vớt hạt ra, để ráo.
• Bảo quản hạt giống nơi khô ráo, tránh ánh nắng trực tiếp và cũng cần lưu ý khi sử dụng hạt đười ươi uống tới đâu thì lấy tới đó vì nếu hạt đười ươi tiếp xúc với môi trường lâu ngày sẽ sinh ra nhiều vi khuẩn có hại.
• Quả đười ươi khô không thích hợp để ăn trực tiếp sẽ gây tắc ruột, đầy bụng, khó thở.
• Khi mắc nhiều bệnh, tốt nhất nên tham khảo ý kiến bác sĩ để có phương pháp điều trị hiệu quả nhất. Không nên tự ý sử dụng những thuốc từ hạt đười ươi vì có thể gây ra những tác dụng phụ có hại.
• Phụ nữ mang thai không nên ăn hạt đười ươi vì trong giai đoạn này, cơ thể bà bầu khá nhạy cảm mà việc ăn uống. Nếu ăn không đúng cách rất dễ ảnh hưởng đến sức khỏe của thai nhi. Do đó, nếu muốn sử dụng hạt đười ươi khi đang mang thai, bạn nên tham khảo ý kiến ​​của bác sĩ trước nhé.
• Nếu thấy chóng mặt, nhức đầu, buồn nôn,… Khi dùng hạt đười ươi tốt nhất nên ngưng sử dụng ngay. Và nên đến gặp bác sĩ để được tư vấn chính xác và thăm khám kịp thời. Việc sử dụng ngẫu nhiên có hại cho sức khỏe, có nguy cơ gây ra nhiều biến chứng.