Cây náng hoa trắng có tác dụng gì?

Cây náng hoa trắng hay còn được gọi là cây đại tướng quân là vị thuốc phổ biến được sử dụng quen thuộc với nhân dân Việt Nam. Cây náng hoa trắng thường được sử dụng chữa đau nhức xương khớp, một số bệnh lý ngoài da, điều trị phì đại tuyến tiền liệt, u nang buồng trứng,… Cây náng hoa trắng là cây gì? Cây náng hoa trắng có mấy loại? Cây náng hoa trắng có tác dụng gì? Cây náng hoa trắng chữa bệnh gì? Để hiểu rõ hơn về công dụng của cây náng hoa trắng, hãy cùng chúng tôi tìm hiểu chi tiết hơn qua bài viết sau đây.

Cây náng hoa trắng là cây gì?

Cây náng hoa trắng thuộc họ thủy tiên Amaryllidaceae, có tên khoa học là Crinum asiaticum L. Bên cạnh đó, cây náng hoa trắng còn được gọi với nhiều tên gọi khác như cây đại tướng quân, náng sumatra, cây lá náng, tỏi voi, chuối nước,…Ư

Hình ảnh cây náng hoa trắng

Cây hoa trắng là loại cây thân thảo cao trên 1m, sống lâu năm nhờ thân hành. Cây có thân hành to, có hình bầu dục hoặc hình trứng, đường kính 5-10 cm, trên đầu có nút thắt.

Lá của cây náng hoa trắng là loại lá đơn có hình ngọn giáo, mọc thẳng từ thân hành thành hình hoa thị. Phiến lá chất dai, dày, lá rộng khoảng 5-10 cm, thuôn và hẹp dần từ gốc lên trên, dài khoảng 1m, gốc nở rộng thành bẹ, đầu nhọn, mép lá nguyên uốn lượn. Cả 2 mặt lá đều có màu lục nhạt, có gân lá song song, mặt dưới của gân chính rõ.

Cụm hoa có nhiều hoa to, màu trắng, tỏa mùi thơm về chiều, cụm hoa nằm trong túm lá thành tán, phía trên cán dẹp khá to dài 40-60 cm, mỗi cụm hoa mang 6 – 12 hoa hoặc nhiều hơn. Lá đài hoa và cánh hoa giống nhau, có hình dài thuôn hẹp, nhị 6 có màu đỏ tía và bầu dạng thoi.

Lá khô có màu vàng nhạt hoặc màu nâu nhạt, hơi mỏng, nhẹ, dày ở giữa lá, càng ra mép càng mỏng, có nhiều gân song song với sống lá, tại phần lá rách có nhiều sợi tơ trắng.

Quả của cây náng hoa trắng khá tròn, màu xanh nhạt, hạt rộng, có gốc, có rốn hạt, nội nhũ nạc bao lấy phôi nhỏ, đường kính mỗi hạt từ 3 – 5cm.

Cách phân biệt cây náng hoa trắng và cây trinh nữ hoàng cung

Khu vực phân bố – Cây náng hoa trắng có tác dụng gì?

Cây náng hoa trắng có tuổi thọ sống hàng chục năm, cây sinh trưởng và phát triển nhanh, khỏe, bền, không có côn trùng gây hại. Vì vậy loại cây này rất dễ trồng, dễ chăm sóc mà không cần dưỡng nhiều.

Cây náng hoa trắng thường được tìm thấy ở các nước Ấn Độ hoặc Indonesia đến đảo Molluyc.

Ở Việt Nam, nhân dân ta trồng cây náng hoa trắng để làm cảnh hoặc mọc hoang ở những nơi ẩm ướt. Ở Thái Lan, ngoài việc được trồng làm cảnh, cây còn được dùng trong các nghi thức tín ngưỡng như xua đuổi tà ma và những điều không lành.

Thu hái, chế biến

Người ta thường dùng toàn bộ các bộ phận của cây để sử dụng làm thuốc chữa bệnh. Các dược liệu thường được thu hái quanh năm, có thể dùng ở dạng tươi hoặc dạng khô, khi thu hoạch về thường dùng ngay mà không cần chế biến gì.

Thành phần hóa học – Cây náng hoa trắng có tác dụng gì?

Theo nghiên cứu cho thấy, trong hoa, lá và củ cây náng có chứa nhiều hoạt chất alkaloid. Phần thân và bẹ có chứa  nhiều alkaloid khác nhau. Phần củ còn chứa nhiều vitamin và các thành phần hóa học khác như lycorin và một số hợp chất kiềm có mùi tỏi. Ngoài ra, phần quả có chứa nhiều ungeremin và criasbetain, phần hạt có chứa nhiều lycorin và crinamin.

Tác dụng dược lý – Cây náng hoa trắng có tác dụng gì?

Theo đông y, cây náng hoa trắng có vị đắng, lá có vị hơi cay, tính mát, hơi độc nên được quy vào 3 kinh phế, tỳ và vị. Vị thuốc cây náng hoa trắng có tác dụng chữa bong gân, trật khớp, giảm sưng đau xương khớp, tụ máu, trĩ ngoại, lợi tiểu, điều hòa kinh nguyệt, mụn nhọt, các bệnh ngoài da, rắn cắn, long đờm, rối loạn đường tiết niệu, thiếu mật, chướng bụng, khó tiêu, rối loạn tiêu hóa, u xơ cổ tử cung, u xơ tiền liệt tuyến,…

Ngoài ra, qua nghiên cứu cho thấy các chiết xuất từ dược liệu náng hoa trắng có khả năng giảm đau, chống viêm, độc tế bào, chống ung thư, chống oxy hóa và các đặc tính kháng khuẩn trong ống nghiệm. Không những vậy, chúng còn có tác dụng chống béo phì và kích thích mọc tóc.

Chiết xuất từ náng hoa trắng có khả năng ức chế 16% hoạt động của 5α –reductase, chuyển đổi testosterone thành DHT (dihydrotestosterone) – Đây là nguyên nhân chính gây chứng rụng tóc androgenetic. Bên cạnh đó, khả năng ức chế 5α –reductase tương tự với cơ chế hoạt động của một loại thuốc điều trị bệnh phì đại tiền liệt tuyến thông dụng.

Các chiết xuất từ loại thảo dược này còn giúp chống rụng tóc thông qua yếu tố tăng trưởng biến đổi-β.

Liều lượng dùng và tác dụng phụ

Tùy vào tình trạng bệnh mà cách dùng và liều lượng dùng khác nhau. Nếu dùng thuốc dưới dạng dán, đắp thì không kể liều lượng, nhưng nếu dùng dưới dạng thuốc sắc uống thì liều dùng mỗi ngày không quá 3-10 gam.

Nếu sử dụng quá liều lượng hoặc không phù hợp, dược liệu có thể gây ra các tác dụng phụ thường gặp như:

• Hô hấp không đều
• Đau bụng
• Tiêu chảy
• Nôn mửa
• Mạch đập nhanh
• Nhiệt độ cơ thể tăng cao

Nếu bạn có những triệu chứng này, bạn có thể đã bị ngộ độc. Tốt nhất bạn nên dừng dùng thuốc và đến bệnh viện để khám. Trước khi đến cơ sở y tế, bạn có thể uống một tách trà đen đậm đặc hoặc uống nước đường để giải độc cây náng hoa trắng. Ngoài ra, cũng có thể pha với nước muối loãng hoặc giấm pha gừng theo tỷ lệ 2: 1.

Những bài thuốc chữa bệnh từ cây náng hoa trắng

Chữa bệnh trĩ – Cây náng hoa trắng có tác dụng gì?

Lấy 1 – 2 lá náng tươi đem rửa thật sạch và giã nát. Sau khi vệ sinh hậu môn bằng dung dịch làm sẵn hoặc nước muối pha loãng thì dùng bả lá đắp lên búi trĩ. Áp dụng thường xuyên 1 – 2 lần mỗi ngày giúp cải thiện tình trạng ngứa rát, khó chịu, tiêu viêm ở hậu môn.

Hoặc dùng 30g lá náng hoa trắng tươi nấu với 1 lít nước, khi nước nguội thì dùng để vệ sinh vùng hậu môn. Mỗi ngày rửa 1 lần vào buổi tối và thực hiện đều đặn trong 1 tuần sẽ giúp giảm đau và làm co búi trĩ.

Chữa bong gân, đau nhức xương khớp

Theo dân  gian, người ta thường dùng lá hơ nóng rồi đắp và bóp vào những nơi bong gân, sai gan khi ngã hay dùng để xoa bóp khi bị tê thấp, nhức mỏi.

Hoặc dùng 10 – 20g lá náng hoa trắng, 10g lá dây đòn gánh và 8g lá bạc thau. Đem các dược liệu giã nhỏ, thêm rượu, nướng nóng rồi đùng đắp lên chỗ đau, mỗi ngày đắp 1 lần.

Hoặc dùng lá đại tướng quân, dây đau xương, lá tầm gửi cây khế, lá thầu dầu tía, lá bưởi bung, lá kim cang, lá canh châu, đinh hương, hồi hương, huyết giác, hạt trấp, vỏ sồi, vỏ núc nác, nghệ và gừng, đem các dược liệu giã nát, sao nóng và chườm.

Thậm chí có thể dùng 10g lá đại tướng quân, 20g lá ngũ trảo, 20g bồ công anh. Đem các dược liệu giã nát cùng với ít muối hạt. Sau đó lấy thuốc trộn đều với rượu trắng 40 độ, đắp vào chỗ đau.

Chữa u xơ tiền liệt tuyến, phì đại tiền liệt tuyến

Lấy 6g náng hoa trắng khô, 40g cây xạ đen và 10g ké đầu ngựa, đem rửa sạch rồi sắc với 1 lít nước. Dùng uống mỗi ngày và uống liên tục 1 tháng sẽ có hiệu quả đáng kể.

Chữa đau họng, loét – Cây náng hoa trắng có tác dụng gì?

Lấy 3 – 10g cây náng hoa trắng sắc lấy nước uống, còn dùng ngoài thì giã nát cây tươi và đắp. Phương pháp này giúp hỗ trợ điều trị đau họng, đau răng, loét ở móng ở bàn chân, viêm mủ da.

Chữa mụn nhọt, rắn cắn, bệnh ngoài da

Lấy lá náng hoa trắng rửa sạch với muối, để ráo, đem giã nát rồi đắp lên vùng da cần điều trị, dùng gạc băng lại. Hoặc có thể đem dược liệu giã nát chắt lấy nước uống ngày 1 lần.

Những lưu ý khi sử dụng cây náng hoa trắng

Ăn phải hành của dược liệu hoặc uống nước ép, người bệnh sẽ bị xuất hiện các tác dụng phụ. Lúc này bệnh nhân được giải độc bằng dung dịch axit tannic 1-2% hoặc trà để uống. Ngoài ra để giải độc, người bệnh cũng có thể uống nước muối pha loãng, nước đường hoặc nước giấm và gừng theo tỷ lệ 2:1.

Những bài thuốc từ cây náng hoa trắng chữa đau nhức xương khớp, sai gân, bong gân chỉ được dùng ngoài da và không được uống.

Dược liệu có tác dụng phòng ngừa và khắc phục các bệnh về cơ xương khớp, bong gân, đầy hơi, chướng bụng, khó tiêu, buồn nôn, trĩ ngoại,… Người bệnh không nên quá lạm dụng để tránh gây ngộ độc.